طبق قانون مالیات‌های مستقیم کشور هر شخص حقیقی یا حقوقی که به هر نحوی درآمدزایی می‌کند، باید از درآمد خود مالیات بپردازد. تمام وکلا و یا افرادی که وکالت می‌کنند نیز باید نسبت به وکالتنامه و درآمد خود مالیات بپردازند. هنگامی که مشکلات حقوقی و یا قضایی برای افراد پیش می‌آید، آن‌ها از وکلا کمک می‌گیرند تا با آگاهی از قوانین، شکایت و یا پرونده خود را به‌درستی پیش ببرند. افراد برای این کار باید طبق تعرفه موجود به وکیل حق‌الوکاله بپردازند. با استفاده از ابزار محاسبه آنلاین که در ادامه این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات در دسترس قرارداده شده، می‌توانید میزان دقیق حق‌الوکاله و هزینه تمبر مالیاتی وکیل برای پرونده‌های مختلف را محاسبه کنید.
مالیات حق الوکاله وکیل چیست؟
قبل از اینکه به محاسبه و قوانین مالیات حق‌الوکاله بپردازیم، بهتر است شما را با حق‌الوکاله بیشتر آشنا کنیم. حق‌الوکاله در واقع مقداری تعیین شده توسط تعرفه نامه است که فرد باید به ازای کارهایی که وکیل برای او انجام داده، بپردازد و این میزان در قرارداد فرد با وکیل ذکر می‌شود. برای پرونده‌هایی که در هیئت‌های حل اختلاف روانه می‌شوند، یا خود فرد از آن دفاع می‌کند و یا از وکیل مالیاتی برای دفاع کمک می‌گیرد.
در صورت کمک گرفتن از وکیل دادگستری، باید حق تمبر را باطل کند. حتی اگر فقط از یک شخص حقیقی کمک بگیرد، باز هم باید حق تمبر را باطل کرده و مالیات مربوطه را پرداخت کند. طبق قوانین و مقررات مالیاتی کشور، وکلای دادگستری و افرادی که در محاکم خاصی وکالت می‌کنند باید در وکالت‌نامه‌های خود رقم حق‌الوکاله را قید کرده و پنج درصد (5%) آن را بابت مالیات حق تمبر روی وکالتنامه الصاق و ابطال کنند.
نحوه محاسبه مالیات حق الوکاله طبق ماده 103 ق.م.م
طبق بند (الف) ماده 103 قانون مالیات‌های مستقیم در دعاوی و اختلافاتی که خواسته آن‌ها مالی است، پنج درصد (5%) حق‌الوکاله برای هر مرحله به عنوان تعرفه مقرر شده است.
طبق بند (ب) ماده 103 قانون مالیات‌های مستقیم در دعاوی که موضوع وکالت مالی نیست و تعیین بهای خواسته به طور قانونی لازم نیست و همچنین در دعاوی کیفری که تعیین حق‌الوکاله به نظر دادگاه بستگی دارد، حداقل پنج درصد (5%) حق‌الوکاله در آیین‌نامه حق‌الوکاله برای هر مرحله مقرر شده است.
طبق بند (ج) ماده 103 قانون مالیات‌های مستقیم در دعاوی و اختلافات کیفری که به دلیل ادعای خصوصی مالی باشد، قوانین حکم بند (الف) اجرا خواهد شد.
طبق بند (د) ماده 103 قانون مالیات‌های مستقیم، هنگامی که برای حق الوکاله دعاوی و اختلافات مالی تعرفه خاصی مقرر نشده و این اختلافات در مراجع اختصاصی غیرقضایی حل و فصل می‌شود، مانند اختلافات مالیاتی و عوارض توسعه معابر شهرداری و یا هر چیزی نظیر آن، میزان حق الوکاله از نظر مالیاتی به این شرح محاسبه خواهد شد:
- تا ده میلیون ریال (۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) مابه‌التفاوت، پنج درصد (۵%)
- تا سی میلیون ریال (۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) مابه‌التفاوت، چهار درصد (۴%) نسبت به مازاد ده میلیون ریال (۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال)
- از سی میلیون ریال (۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) مابه‌التفاوت به بالا سه درصد (۳%) نسبت به مازاد سی میلیون ریال (۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) محاسبه شده و به میزان پنج درصد (۵%) آن تمبر باطل می‌شود.
این قوانین فقط درمورد وکلای دادگستری صدق نمی‌کند و برای اشخاصی که در مراجع مشخص شده اقدام به وکالت می‌کنند نیز جاری است. تنها کسانی که این قوانین درباره آن‌ها صدق نمی‌کند، کارمندان مودی، یا مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر، پسر، نواده و همسر مودی هستند. حال وقت آن است که به تبصره‌های ماده 103 قانون مالیات‌های مستقیم بپردازیم.
تبصره‌های ماده 103 ق.م.م
مطابق تبصره (1) ماده 103 ق.م.م، اگر از هر مورد از مفاد ماده 103 سرپیچی شود، طبق قوانین و مقررات آیین دادرسی مدنی، وکیل در هیچ دادگاه و مرجع مرتبطی قابل قبول نخواهد بود. مگر اینکه وکالت وی از طرف وزارت‌خانه‌ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی، شهرداری‌ها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌هایی که محتاج به ابطال تمبر روی وکالتنامه نیستند، باشد.
مطابق تبصره (2) ماده 103 ق.م.م، وزارت‌خانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی، شهرداری‌ها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها مکلف‌اند تا از وجوهی که بابت حق‌الوکاله به وکلا پرداخت می‌کنند پنج درصد (۵%) آن را کسر کرده و بابت علی‌الحساب مالیاتی وکیل تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی محل پرداخت کنند.
مطابق تبصره (3) ماده 103 ق.م.م، در صورتی که پس از ابطال تمبر تعقیب دعوی و اختلافات به وکیل دیگری واگذار شود وکیل جدید مکلف نیست که دوباره روی وکالتنامه به ابطال تمبر اقدام کند.
مطابق تبصره (4) ماده 103 ق.م.م، اگر دادگاه‌ها حق‌الوکاله یا خسارت حق‌الوکاله را مبلغی کمتر یا بیشتر از مبلغی که مأخذ ابطال تمبر روی وکالتنامه قرار گرفته است تعیین کنند، مدیران دفتر دادگاه‌ها مکلف‌اند تا میزان مورد حکم قطعی را به اداره امور مالیاتی مربوطه اطلاع دهند تا مابه‌التفاوت مورد محاسبه قرار گیرد.
موارد استثنا در ماده 103 ق.م.م
مواردی خاص هم وجود دارند که نیازی به ابطال حق تمبر نیست و وکالت نیز نیاز ندارد. این موارد به شرح زیر است:
- کارمند یا حقوق بگیر مودی: اگر اسم کارمند در لیست بیمه یا لیست مالیات حقوق به عنوان کارمند استخدامی مودی ثبت شده باشد، نیازی به ابطال حق تمبر نیست.
- اشخاص حقیقی: مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر، پسر، نواده و یا همسر مودی وکالت او را بکنند، نیازی به ابطال حق تمبر نیست.
- درمورد وزارت‌خانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی و شهرداری‌ها وکیل نیازی به اقدام برای ابطال حق تمبر ندارد. (البته مؤسسات دولتی و شهرداری‌ها خود باید حق‌الوکاله را به سازمان امور مالیاتی واریز کنند)
- اگر وکیل پرونده عوض شده باشد و ابطال حق تمبر توسط وکیل قبلی انجام شده باشد، وکیل جدید نیازی به ابطال دوباره آن ندارد.
- در کلیه مراحل رسیدگی به پرونده، فقط یک مرتبه باید حق تمبر پرداخت شود.
محاسبه آنلاین حق الوکاله مالیاتی
همان‌طور که گفتیم بر طبق قانون مالیاتی کشور، وکلا مستلزم ذکر حق‌الوکاله خود در وکالتنامه بوده و باید مالیات آن را هم به صورت تمبر الصاق و ابطال کنند. ممکن است محاسبه حق‌الوکاله مالیاتی به دلیل پیچیدگی پرونده برای شما سخت باشد، به همین دلیل سعی کردیم تا ابزار محاسبه آنلاین حق‌الوکاله مالیاتی را در اختیار شما قرار دهیم تا به‌سادگی بتوانید مبلغ مالیات پرداختی خود را محاسبه کنید.
توجه: لازم به ذکر است که از این فرمول تنها برای محاسبه آنلاین حق الوکاله مالیاتی دعاوی و اختلافات مالی سال 1401 مورد استفاده قرار می‌گیرد.
“*” indicates required fields
مالیات حق‌الوکاله وکیل چند درصد است؟
همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم، قانون مالیات‌های مستقیم وظایفی را در خصوص پرداخت مالیات برای وکلای دادگستری و کسانی که در محاکم اختصاصی اقدام به وکالت می‌کنند، تعیین کرده است. بر اساس این قوانین وکلا باید علاوه بر قید کردن مبلغی که به‌عنوان حق‌الوکاله دریافت کردند، باید ۵ درصد از این مبلغ را به‌عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی بپردازند. حق‌الوکاله باید روی وکالتنامه قید شده و تمبر مالیاتی نیز روی آن الصاق و ابطال شود و مبلغ تمبر نباید به هیچ عنوان از میزان تعیین شده کمتر باشد. حق‌الوکاله همان دستمزد وکیل است که از موکل خود دریافت می‌کند. مالیات حق تمبر وکلا به طور کلی به شرح زیر است:
- برای دعاوی و اختلافات مالی، ۵ درصد از حق‌الوکاله
- برای دعاوی و اختلافات غیر مالی، 5 درصد حداقل حق الوکاله مقرر شده در آئین نامه
- دعاوی و اختلافات کیفری، طبق مفاد ماده 131
- دعاوی اختلافات مالیاتی و عوارض شهرداری تا سقف یک میلیون تومان 5 درصد، تا سقف سه میلیون تومان 4 درصد و بیش از سه میلیون تومان، 3 درصد و 5 درصد به عنوان هزینه ابطال تمبر.
نکته 1: در صورتی که در وکالتنامه، حق‌الوکاله درج شده کمتر از تعرفه اعلام شده از سوی کانون وکلا باشد، دادگاه برای دریافت تمبر مالیاتی، همان مبلغ تعرفه اعلام شده از سوی کانون وکلا را ملاک قرار می‌دهد، اما برای محکومیت خوانده به پرداخت حق الوکاله، همان مبلغ درج شده در قرارداد تعیین می‌شود.
مثلاً: اگر در وکالتنامه مبلغ پرداختی به وکیل برابر 3 میلیون تومان درج شده باشد، درحالی که تعرفه اعلام شده از سوی کانون وکلا 1.5 میلیون تومان است، دادگاه مبلغ 3 میلیون تومان را برای تمبر مالیاتی ملاک قرار داده و مبلغ تعرفه که 1.5 میلیون است را ملاکی برای محکوم کردن محکوم علیه به پرداخت حق الوکاله به نفع خواهان قرار می‌دهد.
نکته 2: اگر مبلغی که در وکالتنامه به عنوان حق‌الوکاله وکیل مقرر شده بیشتر از تعرفه اعلام شده توسط کانون وکلا باشد، دادگاه مبلغ تعرفه را ملاک تمبر مالیاتی قرار داده و برای محکومیت خوانده به پرداخت حق الوکاله، مبلغ قرارداد را ملاک قرار می‌دهد.
مثلاً: اگر در وکالتنامه مبلغ پرداختی به وکیل برابر 1 میلیون تومان درج شده باشد، در حالی که تعرفه اعلام شده از سوی کانون وکلا 2 میلیون تومان است، دادگاه مبلغ تعرفه یعنی 2 میلیون تومان را برای تمبر مالیاتی ملاک قرار داده و مبلغ قرارداد که 1 میلیون تومان است را ملاکی برای محکوم کردن خوانده به پرداخت حق الوکاله به نفع خواهان قرار می‌دهد.
سپیدار سیستم؛ ارائه‌کننده پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای حسابداری شرکتی و فروشگاهی در ایران
در این مقاله در ابتدا بررسی کردیم که مالیات حق‌الوکاله چیست و چگونه محاسبه می‌شود. پیشنهاد ما این است برای مدیریت هزینه‌های مالی خود با استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری شرکتی و فروشگاهی سپیدار سیستم، دقت و صحت انجام امور مالی کسب و کارتان را دوبرابر کنید. برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۸۱۰۲۲۰۰۰ تماس بگیرید. همکاران ما آماده پاسخگویی به سؤال‌های شما خواهند بود.
سوالات متداول
1.مالیات حق الوکاله چقدر است؟
طبق ماده 103 ق.م.م، مالیات حق‌الوکاله معادل پنج درصد (5%) از مبلغ حق الوکاله، یعنی دستمزد وکیل است.
2. مجازات عدم پرداخت مالیات از سوی وکلای دادگستری چیست؟
درصورتی که وکلا در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره مالیات تسلیم نکنند، جریمه‌ای معادل 20% مالیات و محاسبه مالیات علی الراس می‌شوند.
3.چه کسانی معاف از پرداخت مالیات حق الوکاله هستند؟
کارمندان مودی، یا مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر، پسر، نواده و همسر مودی از پرداخت مالیات حق الوکاله معاف هستند.
4. حق تمبر وکلا شامل چه مواردی است؟
حق تمبر وکلا شامل دعاوی مالی، دعاوی غیر مالی و دعاوی اختلافات مالی است. دعاوی اختلافات مالی و عوارض شهرداری تا سقف ۱ میلیون تومان 5% ، تا سقف ۳ میلیون تومان 4% و بیشتر از ۳ میلیون تومان 3% و 5% هزینه ابطال تمبر است.
