قرارداد مناسب برنامه نویسی چیست؟ + چالش‌های حقوقی
در حال حاضر، کمتر کسبوکار نوآور و توسعه‌یافته‌ای را می‌توان یافت که وبسایت یا اپلیکیشن اختصاصی برای ارائه خدمات خود نداشته باشد. کسبوکارها با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی به شکلی هدفمند محصولات و خدمات خود را در دسترس عموم قرار داده و به مرور کسبوکار خود را گسترش می‌دهند. اما ساخت و طراحی یک وبسایت یا اپلیکیشن خدمات‌دهی تنها از عهده متخصصین علوم کامپیوتر و برنامه‌نویسی برمی‌آید. به همین دلیل کسبوکارها ناچار هستند تا برای داشتن وبسایت خود، با برنامه‌نویسان کامپیوتری همکاری کنند. در این مطلب قصد داریم تا مسیر درست بهره‌مندی از خدمات یک برنامهنویس برای کسبوکار شما را نشان دهیم و قرارداد مناسب برنامه نویسی را به شما معرفی کنیم تا با چالش‌های کمتری از ظرفیت مجازی کسبوکار خود استفاده کنید.
نقش مهم برنامهنویس در توسعه کسبوکار شما
با تغییر سبک زندگی که ارتباط نزدیکی با فضای مجازی دارد، کسب‌وکارهای زیادی وبسایت اختصاصی برای خود طراحی می‌کنند.
برنامهنویس شخصی است که به علوم کامپیوتری مختلف مانند کدنویسی، طراحی وبسایت و زبان‌های برنامه‌نویسی مسلط است و امور خدماتی مرتبط با ساخت وبسایت یا اپلیکیشن را برای متقاضیان آن انجام می‌دهد. به همین دلیل برای کسب‌وکارهایی که در فکر توسعه یا ارتقای سود خود هستند، همکاری با برنامهنویس امری اجتناب‌ناپذیر است.
معیارهای انتخاب قرارداد مناسب برنامه نویسی
انتخاب قالب قراردادی مناسب برای همکاری با برنامهنویس یک چالش حقوقی برای بسیاری کسبوکارها به شمار می‌رود. نکته مهم در انتخاب قرارداد کارآمد، شناخت نیازهای کسبوکار شماست. در ادامه دو فرض و قراردادهای مناسب هر فرض را مطرح می‌کنیم.
فرض اول: تصور کنید شما صاحب یک نمایشگاه خودرو هستید و داشتن وبسایت برای ارائه تصاویر و مشخصات و بهای هر خودرو ایده خوبی برای رونق تجارت شما است. اما در این حالت نکته مهم آن است که همکاری شما با برنامهنویس احتمالا به شکل پروژه‌ای و تنها محدود به طراحی وبسایت خواهد بود چرا که با توجه به موضوع کسبوکار شما که خرید خودرو از طریق مراجعه حضوری است، شما نیاز به استخدام تمام‌وقت یک برنامهنویس ندارید. در فرض بیان شده بهترین نوع قرارداد، قرارداد برنامه‌نویسی در قالب نمونه قرارداد پیمانکاری است. زیرا می‌توانید با تعریف کیفیت و زمان‌بندی پروژه تاسیس وبسایت، از خدمات برنامهنویس استفاده کنید و تعهدی مبنی بر استخدام پاره وقت یا تمام وقت او نداشته باشید.
فرض دوم: حال تصور کنید که شما مالک یک وبسایت ترجمه آنلاین هستید. با این وب سایت شما با پذیرش آنلاین متون مختلف از مشتریان و ارجاع آن به مترجمان خود، به کسب سود می‌پردازید. در چنین حالتی از آنجایی که تمام تجارت شما بر بستر مجازی و به شکل آنلاین صورت می‌پذیرد، همکاری طولانی مدت با یک برنامهنویس ایده بهتری است.
در این حالت وجود مستمر برنامهنویس در کنار کسبوکار شما می‌تواند فواید گوناگونی نظیر انجام پشتیبانی فنی وبسایت، کاستن یا اضافه کردن بخش‌های مختلف به وبسایت، تسهیل فنی روابط آنلاین میان شما، مترجمان و مشتریان و غیره به همراه داشته باشد.
به همین خاطر استخدام برنامه نویس با تنظیم قرارداد کار می‌تواند گزینه مناسبی باشد چرا که همکاری شما و برنامهنویس به شکل مقطعی و پروژه‌ای انجام نمی‌شود و استخدام برنامهنویس فواید بیشتری برای کسب وکار آنلاین شما به دنبال خواهد داشت. در نتیجه قرارداد مناسب برنامه نویسی در اینجا قرارداد کار است.
نکات حقوقی تنظیم قرارداد مناسب برنامه نویسی
همان طور که گفتیم در دو حالت مختلف می‌توان از هر یک از قراردادهای پیمانکاری یا استخدامی استفاده کرد. آنچه اهمیت دارد این است که قراردادهای مذکور به دقت و با نهایت اشراف بر حساسیت جایگاه برنامهنویس در کسبوکار شما تنظیم شود. به همین دلیل در ادامه به دو نکته بسیار مهم در خصوص نمونه قرارداد استخدام برنامه نویس اشاره می‌کنیم.
۱) اهمیت توجه به موضوع محرمانگی اطلاعات
از آنجایی که برنامهنویس برای خدمات‌دهی بهتر، نیازمند دسترسی به اطلاعات مختلفی از کسبوکار شماست، توجه به بند محرمانگی اطلاعات باید یکی از مهم‌ترین اولویت‌های تنظیم قرارداد باشد. مطابق این بند، برنامهنویس متعهد می‌شود که داده‌‌های حساس یا به طور کلی اطلاعات مربوط به کسبوکار شما را به هر نحوی در اختیار شخص دیگری نگذارد. به این ترتیب می‌توانید از اسرار تجاری خود به خوبی محافظت کنید. اهمیت بحث محرمانگی به حدی است که در برخی موارد ممکن است موضوع محرمانگی اطلاعات در قالب قراردادی جداگانه به قرارداد اصلی ملحق شود.
۲) اهمیت توجه به موضوع مالکیت فکری
موضوع مالکیت فکری بیشتر در مورد طراحی اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها معنا دارد. حالت غالب آن است که در ضمن قرارداد ساخت اپلیکیشن تصریح شود که حقوق مادی نرم‌افزار پس از طراحی به کارفرما منتقل می‌شود. در واقع کارفرما یا سفارش‌دهنده مالک عواید مالی اپلیکیشن یا وبسایت خواهد بود. البته خلاف این موضوع هم می‌تواند مورد توافق طرفین قرارداد قرار بگیرد.
موضوع مالکیت معنوی نیز در تولید آثاری مانند اپلیکیشن‌ها همواره دارای اهمیت است. باید توجه داشت که اصولا حقوق معنوی اثر مانند کپی رایت آن به پدیدآورنده یا همان برنامهنویس تعلق دارد و مالک اصلی و نهایی حقوق معنوی همواره شخص طراح و سازنده خواهد بود.
این موضوع در مواد مختلف قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای و آیین‌نامه‌های مربوط به آن قابل مشاهده است.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی کردیم تا مهم‌ترین چالش‌های حقوقی تنظیم قرارداد با برنامهنویس را بررسی کنیم. فراموش نکنید که اگر قصد ارتقای تجارت خود را دارید ناگزیر از همکاری با برنامه‌نویسان برای توسعه وبسایت یا اپلیکیشن خود هستید. این افراد به دلیل تخصص خود ممکن است نیاز به دسترسی های خاصی به اطلاعات تجاری شما داشته باشند به همین دلیل باید در تنظیم قرارداد با آن‌ها نهایت دقت را داشته باشید. همچنین انتخاب قرارداد درست تاثیر زیادی بر کیفیت رابطه شما و برنامه نویس خواهد داشت.
به همین دلیل توصیه می‌شود که پیش از آغاز به همکاری با برنامهنویس، از راهنمایی کارشناسان قراردادی بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
قرارداد مناسب برنامه نویسی چیست؟
اگر در قالب طراحی وبسایت و به‌صورت پروژه‌ای با برنامهنویس همکاری می‌کنید، بهترین نوع قرارداد، تنظیم قرارداد پیمانکاری است.
حقوق مالکیت فکری در قرارداد مناسب برنامه نویسی متعلق به چه کسی است؟
حقوق معنوی آن متعلق به برنامهنویس و حقوق مادی قابل انتقال است.
