داده، اطلاعات و دانش و تفاوتهای آن
اکوسیستم فناوری، برپایه داده است و برای هر کسب و کار موفق، یافتن ارزش در دادهها بسیار مهم است. به همین دلیل موضوعی که در این مقاله بحث میشود، مقایسه دادهها، اطلاعات و دانش است. برای این منظور، دادهها را در مقابل اطلاعات قرار میدهیم و برای درک بهتر وابستگی متقابل، تفاوتهای آنها و اینکه چگونه یکی بدون دیگری نمیتواند وجود داشته باشد، مورد بحث قرار خواهد گرفت.
داده (data) چیست؟
دادهها، مواد خامی هستند که برای بهدست آوردن اطلاعات پس از تجزیه و تحلیل، استفاده میشوند. آنها حقایق، مشاهدات، آمار، کاراکترها، نمادها، تصاویر، اعداد و موارد دیگری هستند که جمعآوری میشوند و میتوانند برای تجزیه و تحلیل استفاده شوند. دادهها به تنهایی بیمعنی هستند، ولی پس از تفسیر برای اهمیت یافتن، هدف و جهت مییابند. آنها مستقل هستند و به هیچ مفهوم دیگری بستگی ندارند. دادهها در بیت و بایت اندازهگیری میشوند و تا زمانی که تجزیه و تحلیل نشود و پاسخگوی نیازهای خاص کاربر نباشد، اهمیت خاصی ندارند.
اطلاعات (Information) چیست؟
اطلاعات مجموعه دادههایی است که پس از پردازش و ساختاردهی به اطلاعات قابل اعتماد و مفید تبدیل میشوند. اطلاعات نیازهای کاربر را برطرف میکند و به سازمانها در تصمیمگیری بهتر و آگاهانهتر کمک میکند. سازمانها از سیستمهای اطلاعاتی برای جمعآوری و پردازش دادهها استفاده میکنند.
طبق تعریف مقاله فوربس، اطلاعات “دادههای تهیه شدهای است که پردازش شده، جمع شده و به شکلی دوستانهتر برای انسان فراهم میشود که زمینه بیشتری برای دسترسی به عملکرد لازم را فراهم میآورد. اطلاعات اغلب به صورت تجسم دادهها، گزارشها و داشبورد ارائه میشوند”.
اطلاعات نیازمندیهای کاربر را برآورده میکند و به او سودمندی میبخشد زیرا محصول دادهای است که به صورت منطقی تفسیر شده است. همانطور که ذکر کردیم، اطلاعات بدون دادهها نمیتوانند وجود داشته باشند. زمانی که داده به اطلاعات تبدیل میشود، هیچ جزئیات بیفایدهای وجود ندارد، زیرا هدف اصلی آن داشتن متن، ارتباط و هدف خاص است. هدف نهایی از پردازش دادهها و تبدیل آنها به اطلاعات، کمک به سازمانها در تصمیمگیری بهتر و آگاهانهتر است که منجر به نتایج موفق میشود. برای جمعآوری و پردازش دادهها، سازمانها از سیستمهای اطلاعاتی استفاده میکنند که ترکیبی از فناوریها، روشها و ابزارهایی است که اطلاعات مورد نیاز را جمعآوری و توزیع میکند. در ادامه به این مهم خواهیم پرداخت.
دانش (knowledge) چیست؟
دانش به مفهوم آگاهی و تسلط فرد، مکان، رویدادها، ایدهها، مسائل، روشهای انجام کارها یا هر عنصر دیگری است که از طریق یادگیری، دیدگاه و شناخت جمعآوری میشود. این موضوع نشاندهنده شناختن چیزی با داشتن آگاهی از طریق درک مفاهیم، مطالعه و تجربه است. بهطور خلاصه، دانش شامل درک نظری یا عملی قطعی درباره یک موجودیت است، که قابلیت استفاده از آن برای هدف خاصی وجود دارد. ترکیبی از اطلاعات، تجربه و شهود به دانشی منجر میشود که بتواند بر اساس تجربه ما نتیجه بگیرد و بینشی به وجود آورد. بنابراین میتواند در تصمیمگیری و اقدامات ضروری و الزامی مفید باشد.
بررسی تفاوت دادهها و اطلاعات
اگرچه تفاوت واضحی بین این دو وجود دارد، اما بعضی اوقات به اشتباه به جای یکدیگر استفاده میشوند. تفاوت اصلی بین دادهها و اطلاعات، در معنا و ارزشی است که نسبت به هرکدام اعمال میشود. دادهها به تنهایی بدون معنا هستند، اما پس از پردازش و تفسیر به اطلاعاتی تبدیل میشوند که ارزش و معنا دارند.
یکی از موارد بارز برای تمایز دادهها و اطلاعات، قرائت دمای کره زمین است. یعنی فهمیدن لیست طولانی از قرائتهای دما بدون تجزیه و تحلیل، به تنهایی معنای واقعی ندارد. اما پس از تجزیه و تحلیل دادهها، میتوانیم بفهمیم که آیا دما در سال گذشته افزایش یافته است یا روند منطقهای خاصی برای بلایای طبیعی وجود دارد یا خیر. بهطور کلی، تجزیه و تحلیل دادهها میتواند منجر به کشفیات اطلاعاتی شود.
یک بیت و یک بایت
بیت و بایت به عنوان مبنای سنجش اطلاعات دیجیتال در داده و اطلاعات نقش اساسی دارند. بیت اساسیترین و کوچکترین واحد اندازهگیری دادهها در رایانه است و فقط دو مقدار ۰ و ۱ را میتواند داشته باشد. بایت نیز به عنوان اندازهگیری جهانی و کوچکترین اندازهگیری در سیستم عاملها و شبکهها استفاده میشود. هر شخص در یک ثانیه ۱، ۷ مگابایت داده تولید میکند.
چند منبع مفید برای واحدهای اندازهگیری داده
بیت:
۸ بیت ۱ بایت را تشکیل میدهد.
بایت:
۱۰۲۴ بایت ۱ کیلوبایت را تشکیل میدهد.
همچنین:
۱،۰۴۸،۵۷۶ بایت ۱ مگابایت را تشکیل میدهد.
۱،۰۷۳،۷۴۱،۸۲۴ بایت ۱ گیگابایت را تشکیل میدهد.
۱،۰۹۹،۵۱۱،۶۲۷،۷۷۶ بایت ۱ ترابایت را تشکیل میدهد.
۱،۱۲۵،۸۹۹،۹۰۶،۸۴۲،۶۲۴ بایت ۱ پتابایت را تشکیل میدهد.
۱،۱۵۲،۹۲۱،۵۰۴،۶۰۶،۸۴۶،۹۷۶ بایت ۱ Exabyte را تشکیل میدهد.
۱،۱۸۰،۵۹۱،۶۲۰،۷۱۷،۴۱۱،۳۰۳،۴۲۴ بایت ۱ Zettabyte را تشکیل میدهد.
۱،۲۰۸،۹۲۵،۸۱۹،۶۱۴،۶۲۹،۱۷۴،۷۰۶،۱۷۶ بایت ۱ یوتابایت را تشکیل میدهد.
از سال ۲۰۱۸، هیچ چیز بزرگتر از یوتابایت قابل شناسایی نیست.
آینده دادهها
با در نظر گرفتن این ارقام و طبق مقاله «ویژوال کاپیتالیست»، انتظار میرفت جهان دیجیتال تا سال ۲۰۲۰ به بیش از ۴۴ زدتابایت برسد. اگر این تعداد به واقعیت تبدیل شده باشد، به این معنی است که ۴۰ برابر بیشتر از تعداد ستارهها بایت وجود دارد. تخمین زده میشود که ۴۶۳ اگزابایت داده به صورت روزانه در سراسر جهان ایجاد شود. همانطور که مشاهده میکنید، بیتها و بایتها در دیدگاه فناوری مدرن بسیار مهم هستند، زیرا به سازماندهی دادهها به روش استاندارد کمک میکنند، که در نتیجه به افزایش کارایی در پردازش دادههای شبکه، دیسکها و حافظه کمک میکند. به عنوان مثال، شنیدن اصطلاحات ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی کاملا رایج است، زیرا آنها اندازه ثابت دادههایی را که پردازنده میتواند از حافظهای به حافظه دیگر منتقل کند، تعریف میکنند.
داده خام چگونه به اطلاعات تبدیل میشود؟
دادههای خام به عنوان دادههای رایانهای پردازش نشده تعریف میشوند که میتوانند اعداد و نویسهها یا فایلهای ذخیره شده باشند. این دادهها ممکن است از منابع مختلفی مانند پایگاه دادهها، دادههای تولیدشده توسط ماشین، دادههای وب و غیره حاصل شوند. دادههای خام قبل از تجزیه و تحلیل نیاز به پاکسازی و قالببندی دارند و پس از پردازش به دادههای خروجی تبدیل میشوند. استفاده از تکنیکهای تجزیه و تحلیل ساختارشکنی در پردازش دادههای خام اهمیت زیادی دارد.
توجه داشته باشید فیلتر کردن، مرور و تفسیر دادههای خام باعث استخراج اطلاعات مفید و با ارزش میشود. روشی به نام استخراج، تبدیل و بارگیری (ETL) استفاده میشود که دادهها را از یک پایگاه داده مهار کرده و در پایگاه داده دیگری قرار میدهد. استفاده از ETL به سازمانها امکان میدهد دادهها را به سرعت ضبط و تجزیه و تحلیل کنند. برای درک و معنا بخشیدن به دادههای استخراج شده، باید یک سیستم اطلاعاتی قوی ایجاد شود.
سیستمهای اطلاعاتی، با استفاده از روشهایی مانند ETL، دادهها را نرمال میکنند و آنها را به اطلاعات تبدیل میکنند. یک سیستم اطلاعاتی شامل سختافزار، نرمافزار، دادهها، شبکه و رویهها است. این مولفهها برای ذخیره، بازیابی، تبدیل و انتشار اطلاعات گرد هم میآیند. سیستمهای اطلاعاتی به استراتژیها و بهترین شیوهها نیاز دارند تا به کار گیرند.