مدارک بین‌ المللی حسابداری

---

امروزه در هر جایگاه شغلی صرف‌نظر از فعالیتی که انجام می‌شود بخش‌های تخصصی و حرفه‌ای نیز وجود دارد. داشتن نیروی متخصص و خبره از مهم‌ترین نیازهای هر کسب‌وکار و در مقیاس بزرگ‌تر هر کشور است و از مهم‌ترین حوزه‌هایی که داشتن نیروی متخصص در آن اهمیت ویژه‌ای دارد حوزه حسابداری بین‌المللی است. در این مقاله تلاش می‌کنیم شما را با مدارک معتبر حسابداری بین‌المللی آشنا کنیم و در مورد مباحثی که آموختن آن‌ها برای گرفتن هر یک از این مدارک لازم است صحبت می‌کنیم.

حسابداری بین‌المللی چیست؟

حسابداری بین‌المللی در حقیقت روشی برای حسابداری است که استانداردها و اصول حسابداری همه کشورها را در خود جای داده است. کسانی که می‌خواهند مدرک بین‌المللی حسابداری داشته باشند لازم است که این اصول و قواعد را یاد بگیرند و دوره‌های بین‌المللی معتبر را بگذرانند. مدرک بین‌المللی حسابداری در سراسر دنیا توسط انجمن‌های حسابداری پس از گذراندن دوره‌های آموزشی به افرادی که دارای شرایط باشند داده می‌شود.

مدارک بین‌المللی حسابداری انواع مختلفی دارند که برخی از آن‌ها معتبرترند. در ایران نیز مرکز آموزش حسابداران خبره نمایندگی برگزاری برخی دوره‌ها و آزمون‌های بین‌المللی حسابداری را کسب کرده است و متقاضیان بدون خروج از کشور می‌توانند مدرک بین‌المللی حسابداری دریافت کنند. این مدارک برای کسانی مفید است که تمایل دارند در خارج از کشور و یا در شرکت‌های خارجی فعال در داخل کشور فعالیت‌های مربوط به حسابداری داشته باشند.

معتبرترین مدارک بین‌المللی حسابداری کدام‌اند؟

همان گونه که گفته شد مدارک حسابداری بین‌المللی مختلفی وجود دارند که یک حسابدار می‌تواند با توجه به مسیر شغلی خود یکی از آن‌ها را انتخاب کند. هر یک از این دوره‌ها سرفصل‌ها، مباحث و ویژگی‌های منحصر به خود را دارند که در انتخاب درست توسط متقاضیان مؤثر هستند. در ادامه سه مدرک معتبر بین‌المللی حسابداری را معرفی خواهیم کرد.

Certified Public Accountants _ CPA

حسابداری CPA ابتدا در انگلستان به وجود آمد و سپس در آمریکا به‌عنوان یک رشته تخصصی شناخته شد. مدرک CPA یا حسابدار عمومی رسمی تا حدودی معادل مدرک حسابدار رسمی در ایران است. این مدرک یکی از بالاترین و معتبرترین مدارک حسابداری در دنیا است و حسابداران می‌توانند پس از گذراندن این دوره و دریافت مدرک آن به‌عنوان یک حسابدار حرفه‌ای وارد بازار کار شوند. در ایران حسابداران دارای مدرک CPA از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار هستند و مهر و امضای آن‌ها مورد تأیید سازمان امور مالیاتی کشور است.

برای دریافت مدرک CPA مدرک لیسانس در امور مالی، تجاری و یا حسابداری نیاز است. همچنین متقاضی این مدرک باید ۱۵۰ ساعت آموزش را به اتمام برساند و در یک آزمون گواهینامه قبول شود. داشتن دو سال سابقه حسابداری عمومی و اختصاص ساعت مشخص به تحصیل به صورت سالانه نیز الزامی است.

آزمون CPA دارای چهار سرفصل است:

• حسابرسی و تصدیق
• حسابرسی و گزارش‌گیری مالی
• مقررات و تنظیمات قانونی
• محیط کسب‌وکار و مفاهیم مدیریت

آزمون CPA در ایران و در سه‌ماهه پایانی سال توسط جامعه حسابداران رسمی برگزار می‌شود. این آزمون در چهار مرحله چهارساعته و در چهار روز مجزا برگزار می‌شود.

Certified Management Accountants _ CMA

دوره CMA در انجمن حسابداران خبره مدیریت در انگلستان پدید آمد که مقر آن در لندن است. این انجمن بزرگ‌ترین مرکز آموزش و تربیت حسابداران بین‌المللی مدیریت است. این دوره در حقیقت دوره آموزش حسابداری مدیریت است و داشتن مدرک این دوره نشان‌دهنده توانایی فرد در برنامه‌ریزی مالی، کنترل و پشتیبانی از تصمیم‌گیری و اخلاق حرفه‌ای و تجزیه و تحلیل است.

دوره CMA دوره‌ای بسیار منعطف برای متقاضیان است و برای گذراندن این دوره هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. این دوره به طور معمول بین ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد. سرفصل‌های دروس دوره CMA به طور مستمر و بر اساس آخرین تغییر و تحولات بازار کسب‌وکار و نیازهای کارفرمایان مورد بررسی قرار گرفته و به‌روزرسانی می‌شود. همچنین CMA برای ارائه خدمات خود از جدیدترین فناوری‌ها و سرویس‌ها استفاده می‌کند؛ بنابراین هم دارندگان مدرک این دوره موردتوجه صنایع، سازمان‌ها و کارفرمایان هستند و هم این دوره در بین متقاضیان داشتن مدرک بین‌المللی حسابداری محبوب است.

دوره CMA شامل ۱۵ درس است که در سه سطح ارائه می‌شوند:

• سطح اول (Business level):

در این سطح پنج آزمون وجود دارد که در آن‌ها اصول کلی حسابداری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این آزمون‌ها از طریق رایانه (CBA) برگزار می‌شوند:

C1: Management Accounting Fundamentals

C2: Financial Accounting Fundamentals

C3: Business Mathematics

C4: Economics for Business

C5: Business Law

• سطح دوم (Managerial level):

در این سطح شش آزمون برگزار می‌شود که به سه بخش مالی (Finance)، حسابداری (Accounting) و مدیریت (Management) تقسیم می‌شوند:

Accounting

P1: Management Accounting- Performance Evaluation

P2: Management Accounting- Decision Management

Management

P4: Organizational Management & Information Systems

P5: Integrated Management

Finance

P7: Financial Accounting & Tax Principles

P8: Financial Analysis

• سطح سوم (Strategic level):

این سطح شامل سه درس است که هریک از آن‌ها به نحوی در ادامه بخش‌های سه‌گانه سطح دوم هستند:

P3: Management Accounting – Risk & Control Strategy

P6: Management Accounting – Business Strategy

P9: Management Accounting – Financial Strategy

آزمون نهایی این دوره نیز P10: TOP CIMA نام دارد و کسانی که هر ۱۵ آزمون را با موفقیت پشت سر بگذارند مدرک CMA را دریافت می‌کنند. دارابودن حداقل مدرک کارشناسی (ترجیحاً حسابداری، مدیریت یا اقتصاد) و دانش زبان انگلیسی از شرایط شرکت در آزمون CMA است و متقاضیان در صورت مرتبط بودن مدرک کارشناسی، با تصویب CIMA از گذراندن آزمون چند درس معاف خواهند بود. این آزمون‌ها به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند و در حال حاضر این آزمون‌ها در ایران برگزار نمی‌شوند.

·      Association of Chartered Certified Accountants _ ACCA

انجمن حسابداران خبره (ACCA) نیز در انگلستان است و صد و بیست سال قدمت دارد. مقر این انجمن در گلاسکو است و در بسیاری از کشورها یک جامعه حسابداری بین‌المللی محسوب می‌شود؛ بنابراین مدرک آن از اعتبار بالایی در میان کارفرمایان و سازمان‌های معتبر برخوردار است. از آنجایی که این انجمن بزرگ‌ترین انجمن بین‌المللی حسابداری به‌حساب می‌آید، آزمون آن در بسیاری از کشورها از جمله ایران برگزار می‌شود.

دارندگان مدرک ACCA به صورت تخصصی دارای مهارت‌های حسابداری، حسابداری صنعتی و حسابرسی مالی هستند، هرچند برای شرکت در دوره‌های آموزشی آن نیازی به مدرک دانشگاهی نیست. البته دوره‌های آموزشی ACCA تحت‌نظر انجمن نیستند و انجمن فقط آزمون برگزار می‌کند و متقاضیان برای آمادگی در آزمون می‌توانند در دوره‌های آموزشی مؤسسات مختلف شرکت کنند و یا به صورت خودآموز مطالب موردنیاز در آزمون را فرا بگیرند.

دوره‌های ACCA بین ۳ تا ۴ سال طول می‌کشند، ولی متقاضیان ده سال فرصت دارند تا تمامی آزمون‌ها را با موفقیت پشت سر بگذارند؛ بنابراین هر شخص با توجه به شرایط خود می‌تواند برای گذراندن مراحل آزمون برنامه‌ریزی کند.

دوره‌های ACCA شامل ۱۴ آزمون است که در دو سطح اصلی برگزار می‌شوند. هر سطح اصلی نیز خود دارای دو زیرمجموعه است:

• سطح مقدماتی (Fundamentals level):

این سطح دارای زیرمجموعه‌های دروس دانشی (Knowledge) و دروس مهارتی (Skills) است. درک اصول اولیه حسابداری، نقش اطلاعات مالی و امور کلیدی مدیریت از اهداف این سطح است.

دروس دانشی اصول حسابداری را معرفی می‌کنند و نقش اطلاعات مالی در مسائل اساسی مدیریت را مشخص می‌کنند:

Knowledge:

F1: Accountant in Business

F2: Management Accounting

F3: Financial Accounting

دروس مهارتی مهارت‌های اصلی و فنی حسابداری را پوشش می‌دهد که هر شخصی که در زمینه‌های مالی فعالیت می‌کند به آن‌ها نیاز دارد. همچنین چهارچوب قانونی حاکم بر تجارت نیز در این سطح تبیین می‌شود:

Skills

F4: Corporate and Business Law

F5: Performance Management

F6: Taxation

F7: Financial Reporting

F8: Audit and Assurance

F9: Financial Management

                         

• سطح تخصصی (Professional level):

این سطح نیز به دو زیرمجموعه دروس اصلی (Essentials) و دروس اختیاری (Options) تقسیم می‌شود. تمامی مهارت‌های حرفه‌ای لازم برای مدیران مالی در این سطح وجود دارد.

دروس اصلی در راستای مشخص‌کردن نقش حسابدار در مدیریت استراتژیک یک سازمان و تقویت توانایی مدیر مالی در ارزیابی اطلاعات هستند:

Essentials

P1: Governance, Risk and Ethics

P2: Corporate Reporting

P3: Business Analysis

دروس انتخابی به متقاضیان حق انتخاب و تمرکز بر زمینه فنی موردنظر خود را می‌دهند و دو درس از این چهار درس باید انتخاب شوند. بررسی مباحث برنامه‌ریزی بازرگانی، گزارش‌نویسی سازمانی و مدیریت مالی در این سطح دروس انجام می‌گیرد:

Options

P4: Advanced Financial Management

P5: Advanced Performance Management

P6: Advanced Taxation

P7: Advanced Audit and Assurance

کسانی که دارای مدرک لیسانس و بالاتر در رشته حسابداری باشند از چهار درس ابتدایی (F1 تا F4) معاف هستند. البته با اینکه متقاضی با داشتن معافیت در آزمون شرکت نمی‌کند؛ ولی باید هزینه آزمون را پرداخت کند. با قبول‌شدن در درس‌های P1 تا P7 نیز به متقاضی مدرک کارشناسی ارشد حسابداری از دانشگاه UCL اعطا می‌شود. برای گرفتن مدرک ACCA نیاز به ارائه سه سال سابقه کار مورد تأیید است که می‌توان آن را در ابتدا، میانه و یا پایان آزمون‌ها ارائه داد.

آزمون‌های ACCA دو بار در سال در سراسر دنیا از جمله ایران برگزار می‌شود. در هر نوبت متقاضی می‌تواند حداکثر در چهار آزمون شرکت کند. از ۱۴ آزمون ACCD سه آزمون دروس دانشی دوساعته و یازده امتحان دیگر سه‌ساعته هستند. برای اخذ مدرک ACCA موفقیت در حداقل ۱۰ آزمون لازم است.

CMA یا ACCA؟

دوره حسابداری بین‌المللی ACCA در ایران بیشتر از CMA شناخته‌شده است و مدیران و کارفرمایان اهمیت
آن را درک کرده‌اند. ولی مدرک CMA با این‌که در ایران به طور فراگیر در ایران معرفی نشده است، در کشورهایی مانند آمریکا به نسبت ACCA کاربردی‌تر است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود اگر قصد مهاجرت از ایران را دارید به دنبال اخذ مدرک CMA باشید. از طرفی با وجود این‌که آزمون‌های CMA این مزیت را دارند که در پایان هر سطح می‌توان مدرک همان سطح را اخذ کرد، بااین‌حال برای شرکت در آزمون متقاضیان مجبور هستند به یکی از کشورهای اطراف سفر کنند. درحالی‌که آزمون‌های ACCA در ایران نیز برگزار می‌شوند.

سخن پایانی

انتخاب دوره بین‌المللی حسابداری و اخذ مدرک آن متناسب با نیاز بسیار مهم است. پیش از انتخاب باید اهداف خود را مشخص کنید و در راستای آن اهداف قدم بردارید. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با معتبرترین مدارک بین‌المللی حسابداری آشنا کنیم و راهی روشن برای انتخاب پیش روی شما بگذاریم.

سؤالات متداول

دریافت مدرک CPA چه شرایطی دارد؟

برای دریافت مدرک CPA مدرک لیسانس در امور مالی، تجاری و یا حسابداری نیاز است. همچنین متقاضی این مدرک باید ۱۵۰ ساعت آموزش را به اتمام برساند و در یک آزمون گواهینامه قبول شود. داشتن دو سال سابقه حسابداری عمومی و اختصاص ساعت مشخص به تحصیل به صورت سالانه نیز الزامی است.

دریافت مدرک CMA چه شرایطی دارد؟

دارابودن حداقل مدرک کارشناسی (ترجیحاً حسابداری، مدیریت یا اقتصاد) و دانش زبان انگلیسی از شرایط شرکت در آزمون CMA است.

آزمون ACCA چگونه و در کجا برگزار می‌شود؟

آزمون‌های ACCA دو بار در سال در سراسر دنیا از جمله ایران برگزار می‌شود. در هر نوبت متقاضی می‌تواند حداکثر در چهار آزمون شرکت کند. از ۱۴ آزمون ACCD سه آزمون دروس دانشی دوساعته و یازده امتحان دیگر سه‌ساعته هستند.

برای کسانی که قصد مهاجرت دارند اخذ کدام مدرک بین‌المللی حسابداری کاربردی‌تر است؟

مدرک CMA با این‌که در ایران به طور فراگیر در ایران معرفی نشده است، در کشورهایی مانند آمریکا به نسبت ACCA کاربردی‌تر است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود اگر قصد مهاجرت از ایران را دارید به دنبال اخذ مدرک CMA باشید.