در کشور ما ایران از زمانی که حسابداری به عنوان یک علم کاربردی برای تمام کسب و کارها شناخته شد مدت زیادی نمی‌گذرد. در واقع سالها گذشت تا توانستیم ببینیم که به مرور کسب و کارهای بسیار کوچک و حتی مغازه دارها نیز به فکر استفاده از خدمات حسابداری افتاده اند و از تاثیر این خدمات در کسب و کار خود آگاهی پیدا کرده اند.
اما این پیشرفت متوقف نشده و اکنون شاهد این هستیم که حسابداری در کسب و کارهای مختلف به عنوان امری تخصصی شناخته می‌شود و در کسب و کارهای بزرگ حتی یک تیم بزرگ حسابداری وجود دارد که هر کدام بخشی از فرآیندها و امور مالی را پیگیری می‌کنند. برای مثال یک حسابداری امور مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان رسیدگی می‌کند و دیگری حسابداری مالیاتی (حسابداری امور مالیاتی) را پیگیری می‌نماید.
همچنین در شرکت‌های حسابداری نیز خدمات حسابداری به صورت تخصصی ارائه می‌شود و بسیاری از واحد تخصصی از این خدمات بهره می‌برند. ما در این مقاله قصد داریم به یکی از موضوعات و زیرشاخه‌های بسیار مهم حسابداری یعنی حسابداری مالیاتی بپردازیم. تا پایان این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات هر آنچه باید در مورد حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) بدانید را بازگو می‌کنیم.
حسابداری مالیاتی چیست و چرا اهمیت دارد؟
حسابداری مالیاتی که معادل انگلیسی آن Tax Accounting است به عنوان یکی از روش‌های حسابداری شناخته می‌شود که در آن حسابدار به جای رسیدگی به صورت‌های مالی مختلف تنها روی مبحث مالیات و حسابداری امور مالیاتی تمرکز می‌کند. جالب اینجاست که این تخصص به عنوان یک تخصص رسمی شناخته می‌شود و حتی قوانین واضحی در مورد آن‌ها وجود دارد که کسب و کارها باید حتما این موارد را رعایت کنند.
در میان این مقاله پیشنهاد می‌کنیم اگر می‌خواهید با انواع مختلف مالیات آشنا شوید مقاله انواع مالیات را از دست ندهید. در این مقاله به توضیحات مفید و جذابی در رابطه با انواع مختلف مالیات پرداخته ایم.
چه چیزی باعث شده حسابداری مالیاتی به عنوان یک تخصص شناخته شود؟
پاسخ کوتاه: اهمیت امور مالیاتی
پاسخ کامل: امور مالیاتی همواره از مهمترین بخش‌های امور مالی هر کسب و کار محسوب می‌شود و علت آن حساسیت این موضوع است. رسیدگی درست و تخصصی به موضوع امور مالیاتی هر کسب و کار می‌تواند از متضرر شدن یک کسب و کار جلوگیری کند و سهل انگاری در این موضوع می‌تواند خسارات زیان باری بر شرکت وارد نماید. به همین دلیل در بسیاری از شرکت‌ها اعم از شرکت‌هایی با سایز بزرگ و حتی شرکت‌های سایز متوسط نیز از افراد و حتی تیم‌های تخصصی در زمینه مالیات بهره گرفته می‌شود.
جالب اینجاست که حسابداری مالیاتی به قدری موضوع پراهمیت و تخصصی استراتژیک محسوب می‌شود که در دانشگاه و تحصیلات آکادمیک نیز دو گرایش حسابداری مالیاتی و مالی در نظر گرفته شده است. تحصیل در گرایش مالیاتی تقریبا حدود 3 سال زمان لازم دارد و در نهایت فرد فارغ التحصیل توانایی کار به عنوان کمک ممیز مالیاتی را نیز خواهد داشت.
حسابدار مالیاتی کیست و چه توانایی‌هایی دارد؟
حسابدار مالیاتی که با عنوان مشاور مالیاتی هم شناخته می‌شود معمولا یک حسابدار با تجربه و فعال است و توصیه می‌شود به هیچ وجه از حسابداران تازه کار در این زمینه استفاده نشود. برخی از کسب و کارهای کوچک که برای امور مالی اندک خود از حسابداران تازه کار و کم سابقه استفاده می‌کنند، ترجیح می‌دهند برای رسیدگی به امور مالیاتی خود از خدمات تخصصی مشاوره مالیاتی بهره بگیرند که کار بسیار سنجیده و درستی است.
یک حسابداری مالیاتی باید علاوه بر فرآیندها و امور مالی حسابداری، به مسائل حقوقی تسلط نسبی و به قوانین مالیاتی (به خصوص قانون مالیات های مستقیم) اشراف کامل داشته باشد.
هدف حسابداری مالیاتی چیست؟
هدف حسابداری مالیاتی نیز نظارت بر وجوه نقد و غیر نقدی است که وارد سازمان می‌شود یا از آن خارج می‌شود و با افراد و نهادهای مختلف ارتباط دارد. هدف حسابداری رسیدگی به موضوع مالیات بر درآمد، پیگیری معافیت‌های مالیاتی، محاسبه هزینه‌های قابل قبول مالیاتی و استهلاک، قرائن و ضرایب مالیاتی، تشویق‌ها و جریمه‌های مالیاتی و … است. به طور واضح هدف اصلی حسابداری مالیاتی جلوگیری از بروز جرائم مالیاتی سنگین و بهره مند ساخت واحد اقتصادی از معافیت های مالیاتی و تشویق‌های مالیاتی است تا بتواند با استفاده از این موارد از تضرر شرکت جلوگیری و سودی به آن برساند.
خدمات شرکت‌های حسابداری در زمینه حسابداری مالیاتی
همانطور که در مقالات قبل نیز به آن اشاره کرده ایم یک شرکت حسابداری که خدمات تخصصی در رابطه با انواع حسابداری ارائه می‌نماید قطعا در زمینه ارائه خدمات مالیاتی نیز فعالیت ویژه ای خواهد داشت. معمولا خدمات حسابداری مالیاتی در شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات نیز از بالاترین سطوح خدمات حسابداری محسوب می‌شوند و افرادی که در این بخش فعالیت می‌کنند تجربه کافی را در این زمینه دارند.
به طور خلاصه مهمترین خدماتی که در زمینه حسابداری مالیاتی توسط شرکت‌های مالیاتی ارائه می‌شود به شرح زیر خواهد بود:
- تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی
- تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
- تهیه و تنظیم گزارش‌های فصلی
- مالیات بر درآمد پرسنل
- تهیه و تنظیم دفاتر قانونی شرکت مانند دفتر روزنامه و دفتر کل و …
- تنظیم اظهارنامه عملکرد
- پیگیری مسائل و مشکلات مالیاتی و تلاش برای رفع آن‌ها
- رسیدگی به پرونده‌های دادرسی مالیاتی
- و …
حالا که صحبت از اظهارنامه مالیاتی شد نیز پیشنهاد می‌کنیم در پایان سری به مقاله اظهارنامه مالیاتی بزنید تا از نکات مهمی که در این مقاله به آن پرداخته ایم آگاهی کافی به دست بیاورید. البته پیش از آن فراموش نکنید که باید اطلاعات بیشتری درباره مالیات شرکت ها به دست آورید.
