در دنیای محاسبات و اعداد و ارقام، حسابداری حقوق و دستمزد یکی از مهمترین مباحثی است که کسب و کارها، چه بزرگ و چه کوچک با آن درگیر هستند. در این مطلب هرآنچه که باید در مورد حسابداری حقوق و دستمزد و نحوه محاسبه آن بر اساس قانون کار بدانید توضیح می دهیم. این مقاله جامع و کامل به تمام سوالات شما درباره محاسبه حقوق و دستمزد پاسخ می‌دهد. برای اینکه درک بهتری از فرآیند آموزش حقوق و دستمزد داشته باشید، ابتدا برخی مفاهیم را مرور کنیم. در ادامه همراه سپیدار سیستم باشید.
حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
مفهوم حقوق و دستمزد به هیچ وجه پیچیده نیست؛ واحد حسابداری و افرادی که به عنوان مسئول امور مالی و حسابداری در هر شرکت یا کسب و کاری مشغول فعالیت هستند باید کارکرد پرسنل را به طور دقیق محاسبه کنند و جزئیات آن را در قالب یک فیش رسمی با عنوان فیش حقوقی به کارکنان ارائه کنند. اطلاعاتی که در مورد حقوق و دستمزد کارکنان وجود دارد باید هر ماه به عنوان هزینه در دفاتر حسابداری ثبت شوند تا در محاسبات مالیاتی هم مورد محاسبه قرار بگیرند.
حالا که با مفهوم حقوق و دستمزد آشنا شدید بد نیست اطلاعات بیشتری در مورد اصطلاحات زیر به دست بیاورید.
لیست حقوق چیست؟ اطلاعات کامل پرداختی‌ها به کارکنان شرکت
لیست حقوق مربوط به جبران خدمتی است که یک کسب و کار باید به کارکنان خود در ازای یک دوره‌ی زمانی مشخص و در یک تاریخ مشخص پرداخت کند. لیست حقوق مربوط به مبلغی است که به ازای مقدار معینی کارکرد مثلاً هفتگی یا ماهانه به کارگران یا کارمندان پرداخت می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به صفحه نرم افزار حسابداری شرکتی با امکانات این نرم افزار حسابداری و نحوه ارسال لیست حقوق در محصولات سپیدار سیستم ارسال شوید.
دستمزد چیست؟ دستمزد واقعی و دستمزد اسمی چه تفاوتی دارند؟
دستمزد مثل قیمت در بازار، تصفیه کننده بازار کار محسوب می‌شود. در سیستم و نرم افزار حسابداری دو نوع دستمزد اسمی و واقعی داریم.
- دستمزد اسمی مقدار پول و دستمزدی است که به یک نیروی کار پرداخت می‌شود.
- دستمزد واقعی در حقیقت بیان کننده قدرت خرید یک نیروی کار است و بنا به تعریف برابر نسبت دستمزد اسمی به سطح عمومی قیمت‌ها است.
مبنای محاسبه دستمزد، ساعت است که با حقوق که پرداختی ماهانه است، تفاوت دارد. دستمزد رایج‌ترین شیوه پرداخت به کارگران و حقوق متداول‌ترین شیوه پرداخت به کارمندان است.
واحد حسابداری و منابع انسانی چه نقشی در محاسبه حقوق و دستمزد دارند؟
قبل از اینکه به مراحل مختلف فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد برسیم بد نیست به افراد یا بخش هایی که باید در این جریان همکاری کنند اشاره کنیم. واحد منابع انسانی (کارگزینی) و حسابداری دو بخشی هستند که در فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد دخیل اند. برای محاسبه، حسابدار باید اطلاعات به روز و دقیقی در زمینه حقوق پایه، انواع مزایا، هزینه مسکن، عائله مندی و غیره داشته باشد.
واحدهای حسابداری و منابع انسانی در یک مجموعه باید با انتقال اطلاعات مورد نیاز به همدیگر این فرآیند را انجام دهند.
منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد؛ ناظر و همراه حسابداری
منابع انسانی در فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد نه‌تنها باید نقش ناظر و هدایت کننده این فرآیند را ایفا کند، بلکه باید بر اینکه فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس الزامات قانونی انجام شود نظارت کند.
مزایایی که به کارکنان تعلق میگیرد، شرایط کار و شرایط استخدام، تسهیلات مالی و رفاهی که سازمان در اختیار کارکنان قرار می دهد و هر آنچه که به امور کارکنان مربوط می شود می تواند در میزان حقوق و دستمزد تعیین شده برای کارکنان نقش مهمی داشته باشد، بنابراین فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری حتماً باید با مشارکت منابع انسانی مجموعه ها انجام گیرد.
وظایف حسابداری در محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان؛ فرمول
بعد از اینکه منابع انسانی اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه حقوق و دستمزد را در اختیار حسابداری قرار داد، فرآیند محاسبه حقوق و دستمزد شروع می شود. حسابداری طبق فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد و بر اساس نرخ حقوق و دستمزد سال دریافتی کارکنان را محاسبه می کند و برای آن ها فیش حقوقی تهیه می کند.
البته انجام این کار با استفاده از نرم افزار حسابداری با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود، البته انجام این کار با استفاده از نرم افزارهای غیرمعتبر توصیه نمی شود. در ادامه برای کسانی که قصد دارند این فرایند را به صورتی دستی انجام دهند مراحل تشکیل دهنده این فرآیند را توضیح می دهیم.
آموزش محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری
در این بخش به صورت مرحله به مرحله محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری را آموزش می دهیم. اما قبل از آشنایی با روش محاسبه حقوق و دستمزد باید به چند نکته توجه کنیم. اولین نکته دقت به تمام دریافتی های قانونی است. مواردی مثل حقوق و دستمزد، حق اولاد، حق مسکن، خواربار و بن کارگری، ایاب و ذهاب، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و تمامی موارد مرتبط همه باید لحاظ شوند.
نکته بعدی این است که حقوق کارکنان شامل 3 بخش، حقوق و حقوق پایه، کسر کسورات و مزایا است. به عبارت بهتر آیتم های حقوق و دستمزد کارکنان شامل موارد زیر است:
- حقوق پایه: حقوقی که به عنوان پایه حقوق کارکنان به آنها پرداخت می‌شود.
- کسر کسورات: به تمامی کسورات حقوق از جمله مالیات و بیمه گفته می‌شود.
- مزایا: تمامی مزایای قانونی شامل حق مسکن، عیدی، حق اولاد، پاداش و حق مامورت است.
از کجا محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری را شروع کنیم؟ راهنمای گام به گام سپیدار سیستم
مبحث حقوق و دستمزد برای اکثر مدیران و حسابداران سخت و دشوار است. در ادامه به صورت گام به گام نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. با توجه به گستردگی این مبحث پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که به دنبال پاسخ سوال یا راه حل خاص برای خود هستید، سری به صفحه حقوق و دستمزد بزنید. در این صفحه به انواع مقالات تخصصی، جدول حقوق و دستمزد و آخرین اخبار در زمینه حقوق و دستمزد دسترسی خواهید داشت.
1 – تعیین حقوق پایه در حسابداری حقوق و دستمزد؛ اولین و مهمترین گام
مرحله اول فرآیند حسابداری حقوق و دستمزد تعیین حقوق پایه است. حقوق پایه به طور سالانه مشخص می‌شود. شورای عالی کار وظیفه تعیین حقوق پایه سالانه را به عهده دارد. این شورا از نماینده دولت، نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران تشکیل می‌شود و بعد از مشخص شدن به همه واحدهای اقتصادی اطلاع داده می‌شود.
البته تعیین حقوق پایه به این دلیل نیست که محدودیتی برای استفاده از این حقوق پایه وجود داشته باشد. حقوق کارکنان یک مجموعه می‌تواند به صورت توافقی بین کارفرمایان و کارکنان مشخص شود و به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه یا پروژه ای پرداخت شود. البته لازم است برای این تعیین حقوق پایه، قراردادی تنظیم شود.
در صورتی که حقوق کارکنان ساعتی محاسبه می‌شود هم باید ساعات حضور آن ها محاسبه شود و سپس حقوق آن ها مشخص شود.
2 – محاسبه اضافه کاری؛ گام دوم برای تعیین حقوق و دستمزد
اضافه کاری یکی از موضوعاتی است که در بین حسابداران اهمیت فراوانی دارد. استفاده از نیروی انسانی مازاد بر ساعت تعیین شده طبق قانون اداره کار و بر اساس توافق طرفین معادل ۴۰ درصد اضافه بر نرخ مزد عادی است. محاسبه اضافه کاری شامل محدودیت در ساعت (حداکثر ۴ ساعت در روز و ۱۳۵ساعت در ماه) است. در مقاله محاسبه اضافه کاری سپیدار سیستم می‌توانید به صورت کامل با قانون اضافه کار و نحوه محاسبه و پرداخت آن به کارکنان از صفر تا صد آشنا شوید.
3 – محاسبه میزان مزایای نیروی کار؛ بر اساس توافق با کارفرما تعیین می‌شود
بر حسب میزان کارکرد هر فرد، به او حق بن تعلق میگیرد. این مورد در جدول حقوق و دستمزد پرداخت شده به هرکس در سال مورد محاسبه، بر اساس هر تعداد ساعتی که کارکرده است محاسبه می‌شود. همه افراد از مزیای برابری برخوردار نیستند.
مزایا معمولا بر اساس سوابق کاری، تخصص و توافق با کارفرما مشخص می‌شود. به همین دلیل مزایای نیروی کار بایستی به صورت کامل و مکتوب در توافق با کارفرما مشخص شود. باید دقت داشته باشید که مزایا به دو نوع مزایای مستمر و غیرمستمر تقسیم می‌شود:
مزایای مستمر؛ از افزایش حقوق نقدی و غیرنقدی
مزایایی که به جز حقوق پایه به کارکنان پرداخته می شود. مزایای مستمر هم می توانند در قالب افزایش حقوق نقدی و هم غیر نقدی باشند. مسکن سازمانی، اتومبیل، بن تهیه مواد غذایی یا سبدهای کالا و بسیاری از موارد این چنینی مزایای غیر مستمر غیر نقدی و مواردی مثل حق ایاب و ذهاب، حق مسئولیت، حق کشیک یا موارد مشابه دیگر از مزایای نقدی مستمر هستند که البته همه این موارد باید با تشخیص کارفرما مشخص شوند.
مزایای غیر مستمر؛ مزایایی که به حقوق اضافه نمی‌شوند
مزایای غیر مستمر به عنوان اضافه کار به حقوق اضافه نمی‌شوند و تاثیری در آن ندارند. این مزایا معمولا به کارگران تعلق میگیرد. پاداش، عیدی آخر سال، هزینه تهیه پوشاک، هزینه درمان، حق ماموریت، باز خرید، دریافت مبالغ مرخصی‌های استفاده نشده برخی از مثال‌های مزایای غیر مستمر هستند که باید در محاسبات حقوق و دستمزد در نظر گرفته شود.
4 – محاسبه مالیات حقوق و دستمزد
برخلاف موارد قبلی که به حقوق و دستمزد کارکنان افزوده می شود، محاسبه مالیات حقوق دستمزد از کسورات حقوق و دستمزد است. نرخ مالیات حقوق و دستمزد به صورت سالانه توسط سازمان‌های مرتبط مشخص می‌شود و با میزان دریافتی کارکنان ارتباط دارد. همچنین برای مطالعه بیشتر می‌توانید به مقاله ارسال لیست مالیات حقوق مراجعه نمایید.
5 – حق بیمه تأمین اجتماعی؛ ماجرای 30 درصد حقوق و دستمزد
حق بیمه از دیگر کسورات حقوق و دستمزد است که برای اعطای خدمات بیمه تأمین اجتماعی به کارکنان در حسابداری حقوق و دستمزد در نظر گرفته می‌شود. حق بیمه در مجموع 30 درصد از جمع حقوق و مزایای کارکنان است که از این 30 درصد، 7 درصد توسط شخص و 23 درصد توسط کارفرما پرداخت می‌شود.
رقم افزایش حقوق در سال جدید
افزایش رقم حقوق از موضوعاتی است که هر ساله کارمندان شامل آن می‌شوند. رقم حداقل افزایش حقوقی که هر سال توسط اداره کار اعلام می‌شود برای افرادی است که هر سال طبق قراردادشان حداقل حقوق را دریافت می‌کرده‌اند. هر سال درصدی برای افزایش حقوق توسط وزارت کار اعلام می‌شود که البته این میزان افزایش باید طبق توافق کارفرما و نیروی کار باشد.
برای اطلاع از رقم افزایش حقوق در سال 99 پیشنهاد می‌کنیم مقاله حقوق کارگران سال 99 را از دست ندهید. در این مقاله در قالب توضیحات و جداولی همه چیز را درباره حقوق و دستمزد در سال جدید توضیح داده‌ایم.
نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد؛ خیال خود را از محاسبه حقوق و دستمزد راحت کنید
یک باور غلط وجود دارد که محاسبه حقوق و دستمزد امری آسان به نظر می‌رسد و با یک فایل اکسل به راحتی انجام میگیرد. ولی باید توجه کرد که با افزایش نیروی انسانی، حقوق، بیمه، مالیات و سایر هزینه‌ها، یک خطا در محاسبه می‌تواند برای شما دردسر آفرین باشد!
یک نرم افزار حسابداری مناسب باید بتواند اطلاعات شرکت شما را با دقت و سهولت ثبت کند تا بتوانید در زمان تصمیم‌گیری، گزارش‌هایی سریع، دقیق و یک‌پارچه از آنها استخراج کنید. از سوی دیگر کارکنان باید بتوانند اطلاعات مالی شرکت را به راحتی و با سرعت و دقت بالا در آن ثبت و روند کارهای جاری را دنبال کنند.
نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد علاوه بر سادگی رابط کاربری باید بتواند محاسبات پیچیده حقوق و دستمزد هر کارمند را به تفکیک انجام دهد. انجام این محاسبات امری زمان بر و در عین حال برای بخش‌های مالی و اداری هر شرکتی بسیار مهم است. در حقیقت این سیستم به شما در افزایش میزان رضایت کارکنان‌تان و از سوی دیگر تعامل‌تان با مراکز و سازمان‌های مرتبط (مانند بیمه، دارایی و غیره) کمک شایانی می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به صفحه بهترین نرم افزار حقوق و دستمزد، با امکانات نرم افزار حقوق و دستمزد سپیدار سیستم آشنا شوید.
در صورتی که سوال یا ابهامی درباره روش محاسبه حقوق و دستمزد دارید در زیر همین صفحه برای ما کامنت بگذارید. متخصصان ما در سپیدار سیستم پاسخگوی سوالات شما هستند.
نرم افزار حسابداری شرکتی سپیدار همکاران سیستم، با چهار بسته‌‌ی تولیدی، خدماتی، بازرگانی و پیمانکاری، برای مدیریت چابک‌تر شرکت‌های کوچک طراحی شده است و متناسب با نیازهای این کسب‌وکارها، کاربری بسیار ساده‌ای دارد.
