دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره/ هیئت عامل و همچنین افرادی که به نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت ها به عنوان عضو هیئت مدیره/ هیئت عامل معرفی می شوند

شماره ۷۵۶۲۷/ت۶۱۳۶۲هـ ۱۴۰۲/۵/۲

وزارت امور اقتصادی و دارایی

سازمان اداری و استخدامی کشور

سازمان برنامه و بودجه کشور

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۳/۲۴ به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور
(با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی) و به استناد
جزء (۳) بند (ط) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره / هیئت عامل و همچنین افرادی که به نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت­ها که به عنوان عضو هیئت مدیره / هیئت عامل معرفی می­شوند را به شرح زیر تصویب کرد:

دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره/ هیئت عامل و همچنین افرادی که به نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت ها به عنوان عضو هیئت مدیره/ هیئت عامل معرفی می شوند

ماده۱ـ در این دستورالعمل، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

۱ـ قانون: قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور.

۲ـ شرکت دولتی: شرکت­های موضوع ماده (۴) قانون مدیریت خدمات کشوری و
ماده (۴) قانون محاسبات عمومی کشور.

۳ـ شرکت تابع: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل که بیش از پنجاه درصد (۵۰%) از سهام یا سرمایه آن مجتمعاً یا منفرداً متعلق به دستگاه­های موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری یا شرکت­های تابع آن باشد.

۴ـ شرکت وابسته: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل که پنجاه درصد (۵۰%)
یا کمتر از پنجاه درصد (۵۰%) از سهام یا سرمایه آن مجتمعاً یا منفرداً متعلق به دستگاه­های موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری باشد.

۵ ـ شرکت تحت مدیریت: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل که حداکثر
پنجاه درصد (۵۰%) از سهام یا سرمایه آن متعلق به دولت یا یک شرکت دولتی بوده و اکثریت اعضای هیئت مدیره آن توسط دولت (دستگاه­های اجرایی) یا بر اساس نظر دولت
(دستگاه­های اجرایی) تعیین می­شود.

۶ ـ تجربه خدمتی: آن قسمت از خدمات دولتی و یا غیردولتی فرد در مشاغل کارشناسی و همتراز که طی آن، فرد مشغول به انجام مأموریت هایی بوده که با مأموریت های اختصاصی شرکت محل انتصاب مشابه باشد. (موضوع ماده (۱۴) آیین­نامه اجرایی طرح طبقه­بندی مشاغل)

۷ـ تجربه مدیریتی: خدمات دولتی و یا غیردولتی فرد در سمت مدیریت حرفه ای، مقامات و عناوین مشابه در:

الف ـ حوزه مأموریت اصلی (شغل اختصاصی) شرکت (سطح یک).

ب ـ واحدهای ستادی (شغل عمومی) شرکت (سطح دو).

پ ـ سمت­های موضوع ماده (۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری (سطح سه).

ت ـ مدیریت دستگاه های اجرایی (سطح چهار).

۸ ـ شایستگی­های عمومی مدیران: شایستگی های موضوع مصوبه شماره ۵۷۹۰۹۵
مورخ ۱۳۹۵/۴/۱ شورای­عالی اداری با اصلاحات بعدی آن.

۹ـ کـارگروه: کارگروه متـشکل از سازمان اداری و استـخدامی کشور، وزارت امور اقتـصادی و دارایی، سازمان برنامه و بـودجه کشور (در سطح معاون مرتبط) و حسب مورد رئیس دستگاه مربوط که در سازمان اداری و استخدامی کشور مستقر است.

۱۰ـ اعضای موظف هیئت مدیره: فردی که علاوه بر عضویت قانونی در هیئت مدیره یک شرکت، دارای سمت اجرایی و شغل مشخص و مستمری در همان شرکتی که عضو
هیئت مدیره آن است، می­باشد.

۱۱ـ اعضای غیرموظف هیئت مدیره: فردی که فقط عضو قانونی در هیئت مدیره یک شرکت است و هیچ­گونه سمت اجرایی و شغل مشخص و مستمری در همان شرکتی که عضو هیئت مدیره آن است، ندارد.

ماده۲ـ در اجرای جزء (۱) و ذیل جزء (۳) بند (ط) تبصره (۲) قانون، اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل به شرح زیر می ‎ باشند:

۱ـ شرکت­های دولتی، بانک­ها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت مندرج در پیوست شماره (۳) قانون، شرکت­های تابع و وابسته به آنها.

۲ـ شرکت­ها و مؤسسات دولتی که شمول قوانین و مقررات عمومی نسبت به آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نظیر شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریت وزارت نفت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران.

۳ـ شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریت مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی.

۴ـ شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

۵ ـ شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریت سازمان انرژی اتمی ایران.

۶ ـ شرکت­های تابع، وابسته و تحت مدیریتی که در اجرای قانون اجرای سیاست­های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی آن، بخشی از سهام یا سرمایه آنها به بخش غیردولتی واگذار شده است تا زمانی که مدیرعامل و هیئت مدیره آنها بر اساس نظر دولت تعیین می گردد.

ماده۳ـ اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل، مطابق مصوبات شورای حقوق و دستمزد به شرح زیر سطح بندی می شوند:

۱ـ شرکت (الف): شرکت های گروه الف (۱) و الف (۲).

۲ـ شرکت (ب): شرکت های گروه ب (۱) و ب (۲).

۳ـ شرکت (ج): شرکت های گروه ج (۱) و ج (۲) و (د).

تبصره ـ اشخاص حقوقی موضوع این دستورالعمل که سطح (رتبه) آنها تعیین شده است، بر اساس سطح مورد عمل با سطوح موضوع این ماده تطبیق داده می شوند. تغییر سطح (رتبه) و یا تعیین سطح (رتبه) شرکت های مشمول این دستورالعمل، با پیشنهاد رئیس مجمع عمومی شرکت مربوط و از سوی بالاترین مقام دستگاه اجرایی ذی­ربط (وزیر/ رئیس سازمان های مستقل) و در شرکت­های تحت مدیریت دولت یا مندرج در فهرست واگذاری با پیشنهاد وزیر تخصصی ذی­ربط و تأیید کارگروه انجام می­شود. در مواقع خاص، کارگروه می­تواند نسبت به تغییر سطح (رتبه) شرکت­ها اقدام نماید.

ماده۴ـ شرایط عمومی لازم برای انتخاب و انتصاب افراد در پست­های مدیریتی موضوع این دستورالعمل به شرح زیر می­باشد:

۱ـ دارا بودن تابعیت جمهوری اسلامی ایران.

۲ـ تأیید صلاحیت اعتقادی، اخلاقی و رفتاری داوطلب برای انتصاب در یکی از عناوین پست های موضوع این دستورالعمل توسط مراجع قانونی ذی ربط.

۳ـ عدم عضویت به عنوان مدیرعامل و هیئت مدیره شرکت­های دیگر اعم از دولتی و غیردولتی.

۴ـ دارا بودن حداقل تجربه خدمتی و مدیریتی لازم برای تصدی پست های مدیریتی ذی­ربط مطابق با جداول زیر:

…

تبصره۱ـ در شرکت­های (الف) و (ب) برای انتصاب مدیرعامل و هیئت مدیره، در صورت نداشتن تجربه خدمتی لازم در سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره، به همان میزان سال تجربه خدمتی تعیین شده در سایر سمت­ها در جداول شماره (۱) و (۲) به تجربه مدیریتی آنها اضافه می­شود.

تبصره۲ـ در وزارتخانه­ها و سازمان­های مستقل که شرکت سطح (ج) وجود ندارد، برای انتصاب اعضای هیئت مدیره، افراد علاوه بر تجربه مدیریتی تعیین شده با دارا بودن حداقل سه سال تجربه خدمتی در حوزه مأموریت اصلی شرکت، از شرط تجربه خدمتی در سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره معاف می­باشند.

تبصره۳ـ در شرکت­هایی که دارای هر دو رکن هیئت مدیره و مدیرعامل و هیئت عامل هستند، رکن هیئت مدیره مورد نظر است.

تبصره۴ـ در انتخاب مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری رعایت شرایط مندرج در بند (ت) ماده (۲۱) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵ الزامی است.

تبصره۵ ـ به ازای دارابودن هر سه سال تجربه خدمتی، یک­سال از تجربه مدیریتی سطوح دو تا چهار (حداکثر تا دو سال) به جز شرکت های سطح (الف) جداول فوق، کسر می­شود.

تبصره۶ ـ در شرایط یکسان انتصاب، افراد با داشتن رشته تحصیلی مرتبط با مأموریت های شرکت و مقاطع تحصیلی بالاتر، از اولویت برخوردار خواهند بود. همچنین در صورت دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری در رشته تحصیلی تخصصی موردنیاز برای انجام مأموریت های اختصاصی پست مورد تصدی به جز شرکت های سطح (الف)، یک­سال از سوابق مدیریتی مورد نیاز کسر می شود.

تبصره۷ـ رعایت شرایط این دستورالعمل، نافی الزامات و شرایط مندرج در قوانین و اساسنامه­های مصوب مراجع قانونی نظیر مجلس شورای اسلامی و شورای­عالی انقلاب فرهنگی نمی­باشد.

تبصره۸ ـ در خصوص انتصاب نخبگان به عنوان اعضای غیرموظف هئیت مدیره، رعایت شرایط مندرج در جدول شماره (۳) این ماده الزامی نیست.

تبصره۹ـ در شرکت­های سطح (ج) برای انتصاب نخبگان به عنوان مدیرعامل یا هیئت مدیره، سوابق تجربه مدیریتی مورد نیاز با نظر کارگروه به یک­دوم تجربه پیش­بینی شده کاهش می­یابد.

ماده۵ ـ برخورداری از شایستگی های عمومی سطح مدیریتی مرتبط (مدیران ارشد برای تمامی سطوح) براساس دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه ای (موضوع مصوبه شماره ۵۷۹۰۹۵ مورخ ۱۳۹۵/۴/۱ شورای­عالی اداری با اصلاحات بعدی آن) و دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگی های عمومی مدیران حرفه ای موضوع بخشنامه شماره ۱۶۵۷۳۶۳ مورخ ۱۳۹۶/۱۱/۴ سازمان اداری و استخدامی کشور، برای تصدی تمامی پست­های مدیریتی موضوع این دستورالعمل الزامی است.

ماده۶ ـ وزارتخانه ها و سازمان های مستقل موضوع قانون موظفند برای شرکت های مشمول خود شرایط و شایستگی های تخصصی متصدیان پست های یادشده و سازوکار احراز آنها و همچنین دوره های آموزشی بدو انتصاب مرتبط را با رعایت شرایط مندرج در قانون تشکیل یا اساسنامه شرکت ها، متناسب با مأموریت ها، ویژگی ها و ماهیت وظایف مشاغل اختصاصی شرکت، به تفکیک سطوح تعیین شده تدوین و به تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی برسانند.

تبصره ـ در صورت احراز شایستگی های تخصصی، ارایه گواهینامه شایستگی های عمومی ضروری نمی باشد، لکن رعایت شرایط عمومی مندرج در ماده (۴) این ستورالعمل الزامی است.

ماده۷ـ وزارتخانه ها و سازمان های مستقل مشمول این دستورالعمل، موظفند شاخص­های موردنظر شرکت های مشمول خود را برای ارزیابی عملکرد متصدیان پست های موضوع این دستورالعمل، تدوین و پس از تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور برای اجرا ابلاغ نمایند. هرگونه تغییر در شاخص­ها پس از تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور ملاک عمل خواهد بود.

ماده۸ ـ رؤسای مجامع عمومی، شوراهای­عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیئت واگذاری، وزیر تخصصی ذی­ربط، موظفند افراد پیشنهادی و جایگزین که حائز شرایط عمومی و اختصاصی برای احراز پست های موضوع این دستورالعمل می باشند را به مجامع عمومی، شوراهای­عالی یا مراجع ذی­ربط (مطابق اساسنامه یا قانون تأسیس) جهت طی تشریفات مربوط معرفی نمایند.

تبصره۱ـ هرگونه انتصاب در پست های موضوع این دستورالعمل، از تاریخ ابلاغ آن بر اساس سازوکار این ماده خواهد بود.

تبصره۲ـ رؤسای مجامع عمومی، شوراهای­ عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیئت واگذاری، وزیر تخصصی ذی­ربط، موظفند متصدیان فعلی پست های موضوع این دستورالعمل را با شرایط عمومی و اختصاصی پیش بینی شده ظرف سه ­ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل تطبیق دهند و نسبت به جایگزینی افرادی که شرایط مورد نظر را ندارند براساس فرآیند این دستورالعمل اقدام نمایند.

ماده۹ـ شرکت های موضوع این دستورالعمل موظفند پس از انتصاب افراد در پست های مدیریتی مزبور، مشخصات مدیران یادشده را با رعایت جزء (۳) بند (ط) تبصره (۲) قانون، در سامانه کارمند ایران (پاکنا) مستقر در سازمان اداری و استخدامی کشور درج نموده و هر سه ماه یک­بار نسبت به ثبت و به­روزرسانی اطلاعات خود و شرکت­ها و مؤسسات تابع و وابسته، در سامانه یکپارچه اطلاعات شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی اقدام کنند.

تبصره ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است امکان دسترسی به اطلاعات سامانه مذکور را با رعایت قانون مدیریت داده­ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱/۶/۳۰ و از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات به صورت برخط برای سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان اداری و استخدامی کشور و دیوان محاسبات کشور فراهم کند.

ماده۱۰ـ رعایت شرایط احراز عمومی و اختصاصی موضوع این دستورالعمل برای افرادی که به نمایندگی صاحب سهم اشخاص موضوع این دستورالعمل در شرکت­ها به عنوان مدیرعامل یا عضو هیئت مدیره معرفی می شوند، الزامی است.

ماده۱۱ـ کارگروه موظف است ضوابط رتبه بندی شرکت های مشمول را متناسب با رتبه های مختلف تصویب و ابلاغ نماید.

ماده۱۲ـ نظارت بر اجرای این دستورالعمل بر عهده رؤسای مجامع عمومی، شوراهای عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیئت واگذاری، برعهده وزیر تخصصی ذی­ربط می باشد.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ محمد مخبر