رأی شماره ۱۳۹۶۴۰۶هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال برخی از مصوبات هیأت امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی

شماره۰۲۰۰۳۰۶ ۱۴۰۲/۶/۱۸

بسمه تعالی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۳۹۶۴۰۶ مورخ ۱۴۰۲/۵/۳۱ با موضوع: «الف. اطلاق ماده ۶۰ و تبصره ۱ ذیل آن از آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه های بیرجند، صنعتی بیرجند و بزرگمهر قائنات (موضوع مصوبه ششم صورتجلسه هفتمین نشست هیأت امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی مورخ ۱۳۹۵/۵/۱۱) در حدی که متضمن فروش اموال متعلق به دولت بدون کسب مجوز از هیأت وزیران است، ابطال شد.

ب. ماده ۱۹ دستورالعمل اجرایی محاسبه معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۱۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند مبنی بر کسر نیم واحد موظف تدریس به ازای هر پنج سال سابقه خدمت اعضای هیأت علمی ابطال شد.

ج. فراز نخست بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ شورای آموزشی دانشگاه که شرط اعلام کفایت دستاوردهای علمی دانشجویان را به ارائه مقالات در نوع خاصی از مجلات (علمی پژوهشی با نمایه بین المللی ( ISI ، SCOPUS یا ISC ) منوط نموده ابطال شد

د. فراز دوم بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ شورای آموزشی دانشگاه که متضمن تعیین استاد راهنما به عنوان نویسنده مسئول است ابطال شد.

هـ ـ. دستور سی و سوم با عنوان الحاق ده هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند موضوع صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی ـ بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸ از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأت های تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۵/۳۱ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۳۹۶۴۰۶

شماره پرونده: ۰۲۰۰۳۰۶

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

طرف شکایت: دانشگاه بیرجند و دانشگاه فرودسی مشهد

موضوع شکایت و خواسته: ۱ـ ابطال ماده ۶۰ و تبصره۱ ذیل آن از آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه های بیرجند، صنعتی بیرجند و بزرگمهر قائنات مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۵ (موضوع مصوبه ششم صورتجلسه هفتمین نشست هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی)

۲ـ ابطال ماده ۱۹ دستورالعمل اجرایی محاسبه معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند مبنی بر کسر نیم واحد از واحد موظف تدریس به ازای هر پنج سال سابقه خدمت اعضای هیأت علمی

۳ـ ابطال بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷

۴ـ ابطال دستور سی و سوم با عنوان الحاق ده هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند موضوع صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی ـ بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸

گردش کار: سازمان بازرسی کل کشور به موجب دادخواستی ابطال ماده ۶۰ و تبصره۱ ذیل آن از آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه های بیرجند، صنعتی بیرجند و بزرگمهر قائنات مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۵ (موضوع مصوبه ششم صورتجلسه هفتمین نشست هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی)، ماده ۱۹ دستورالعمل اجرایی محاسبه معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند مبنی بر کسر نیم واحد از واحد موظف تدریس به ازای هر پنج سال سابقه خدمت اعضای هیأت علمی، بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ و دستور سی و سوم با عنوان الحاق ده هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند موضوع صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی ـ بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

“احتراماً مصوبات هیأت امناء دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح ذیل جهت استحضار و صدور دستور شایسته قانونی اعلام می شود:

الف ـ هیأت امناء یاد شده، مطابق مصوبه ششم جلسه مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۵، آیین نامه مالی و معاملاتی این دانشگاه ها را تصویب نموده اند در ماده ۶۰ آیین نامه مزبور چنین عنوان شده است:

«تبدیل به احسن نمودن اموال غیر منقول مازاد بر نیاز مؤسسه به استثنای اموال غیر منقولی که از نفایس و آثار ملی و بناهای تاریخی است از طریق فروش اموال مذکور، صرفاً با تصویب هیأت امنا مجاز است. وجوه حاصل از فروش این گونه اموال به حساب درآمد اختصاصی دانشگاه واریز می شود.

تبصره۱ـ ارزیابی و تعیین مبنای قیمت اموال غیر منقول قابل فروش با رعایت مفاد تبصره های ۳ و ۴ ماده ۴۲ این آیین نامه انجام می شود.» این در حالی است که:

۱ـ حدود اختیارات هیأت امنای دانشگاه ها مندرج در ماده (۷) قانون تشکیل هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی، بند (ب) ماده (۲۰) قانون برنامه پنجم توسعه و ماده (۱) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور احصا شده و تسری به فروش یا واگذاری اموال غیرمنقولی که محل آن از درآمدهای اختصاصی دانشگاه نمی باشد را نداشته است.

ثانیاً: اموال غیرمنقول وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی از جمله دانشگاه ها، طبق ماده (۱۱۴) قانون محاسبات عمومی و ماده (۶۹) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، متعلق به دولت می باشد و صرفاً بهره برداری و حفظ و حراست آن ها با وزارتخانه ها یا مؤسسات دولتی می باشد و به تبع فروش یا واگذاری آن ها نیز تابع مقررات عمومی دولت از جمله ماده (۱۱۵) قانون محاسبات عمومی کشور و ماده (۶) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) با تصویب هیأت وزیران از طریق مزایده امکان پذیر است.

ثالثاً: در مورد مشابه، ماده (۶۰) آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه صنعتی شریف (مصوبه بیست و یکم صورتجلسه دوره چهارم هیأت امنای دانشگاه صنعتی شریف مورخ ۲۲/۳/۱۳۹۶ که در همین رابطه بوده است نیز توسط هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۲۴۶۶ در تاریخ ۱۳۹۸/۸/۲۸، ابطال گردیده است.

ب ـ واگذاری اراضی دانشگاه به اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه:

دانشگاه بیرجند صرفاً بر اساس مصوبات هیأت امنا به شرح زیر اقدام به واگذاری اراضی دانشگاه به اعضای هیأت علمی و کارکنان نموده است.

ـ بر اساس تصمیم هشتم از مصوبات ششمین جلسه عادی هیأت امنای دانشگاه های منطقه شمال شرق کشور مورخ ۱۳۸۱/۱۱/۲۱، با واگذاری اراضی دانشگاه به اعضای هیأت علمی و کارکنان رسمی دانشگاه موافقت شده است.

ـ بر اساس تصمیم (۱۷) از مصوبات دهمین جلسه مورخ ۱۳۸۳/۱۰/۱۴ از دور سوم هیأت امنای شمال شرق کشور، واگذاری اراضی دانشگاه به کارکنان پیمانی تسری یافته است . ـ بر اساس مصوبه شماره (۳۵) صورتجلسه دومین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی مورخ ۱۳۹۸/۳/۱۱، این موضوع به کارکنان قراردادی بالای بیست سال نیز تسری یافته است.

ـ نهایتاً بر اساس دستور سی و سوم صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبـی مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸، با الحاق ۱۰ هکتار دیگر از اراضی دانشگاه (به اراضی مصوبه هشتم از مصوبات ششمین جلسه عادی هیأت امنا دانشگاه های منطقه شمال شرق کشور مورخ ۱۳۸۱/۱۱/۲۱)، به منظور واگذاری به اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه موافقت گردیده است. این در حالی است که؛

بر اساس ماده (۱۱۴) قانون محاسبات عمومی و ماده (۶۹) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، اموال غیر منقول اعم از اراضی، املاک و ابنیه که متعلق به دولت می باشد و در اسناد مالکیت آن ها، نام دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان مالک، با حق استفاده وزارتخانه یا مؤسسه مربوط درج می گردد، هرگونه تغییر بهره بردار در صلاحیت هیأت وزیران است. از آن جا که دانشگاه ها از شمول قوانین فوق مستثنی نیستند، اموال غیر منقول آن ها که جزء اموال دولتی محسوب می شود، هرگونه واگذاری، حق بهره برداری یا فروش آن ها، بدون اخذ مجوز هیأت وزیران وجاهت قانونی ندارد.

ج ـ کسر نیم (۰/۵) واحد به ازای هر ۵ سال سابقه اعضای هیأت علمی؛

هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند، «دستورالعمل اجرایی آیین نامه محاسبه واحد معادل آموزشی» را در تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۴ مصوب نموده اند؛ مطابق ماده (۱۹) دستورالعمل یاد شده «به ازای هر پنج (۵) سال سابقه خدمت قابل قبول عضو هیأت علمی، رسمی و پیمانی ماده (۱۱)، نیم (۰/۵) واحد از واحد موظف تدریس وی کسر شود. این در حالی است که؛

ـ در ماده (۲۳) آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی، حداقل واحد موظف اعضای هیأت علمی تعیین شده است.

۲ـ در ماده (۲۵) آیین نامه مذکور، کسر موظف سمت های مدیریت سیاسی موضوع ماده «۷۹» آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی تعیین شده و بر اساس تبصره ذیل این ماده، میزان کسر موظف تدریس یا کسر ساعت موظف تحقیق عضو عهده دار سایر پست/سمت های مدیریتی تعیین شده است.

۳ـ مطابق ماده (۲۶) آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی، میزان کسر واحد موظف تدریس و یا ساعت موظف تحقیق سایر سمت های اجرایی مصوب ستاره دار مؤسسه، با توجه به واحد موظف تدریس و یا ساعت موظف تحقیق رئیس و معاونان مؤسسه، حسب مورد توسط هیأت امنا تعیین می شود. بر اساس مفاد بخشنامه شماره ۱۵/۶۵۲۹۴ مورخ ۱۳۹۴/۴/۶ مرکز هیأت های امنا و هیأت های ممیزه وزارت علوم، در این مورد کسر موظف به هیأت رئیسه تفویض شده است.

۴ـ در مواد (۲۷) و (۲۸) آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی، میزان کسر واحد موظفی اعضای هیأت علمی جانباز و همچنین تقلیل ساعات کار روزانه افراد مشمول، مشخص شده است.

۵ ـ ماده یاد شده به منزله بسط و توسعه «آیین نامه نحوه محاسبه واحدهای معادل آموزشی» مصوب هیأت امنا بوده است.

با عنایت به موارد مذکور؛ مصادیق تعیین کسر موظف اعضای هیأت علمی در آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی ذکر شده و لذا در خصوص ماده (۱۹) دستورالعمل مذکور، هیأت رئیسه چنین اختیاری نداشته و از طرف هیأت امنا نیز به ایشان تفویض اختیاری صورت نپذیرفته است. بنابراین ماده (۱۹) دستورالعمل اجرایی آیین نامه محاسبه واحد معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند، به منزله بسط آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی بوده و خارج از حدود و اختیارات هیأت رئیسه وضع شده است.

د ـ الزام دانشجویان به درج نام استاد راهنما به عنوان نویسنده مسئول در مقالات مستخرج از رساله؛

در ماده (۴۸) شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند (مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ شورای آموزشی این دانشگاه) در شرایط دفاع از رساله دکتری ذکر شده است «دانشجو پس از تدوین رساله (طبق نگاشت نامه مصوب دانشگاه) و مشروط بر تأیید استاد راهنمای اصلی نسبت به تکمیل رساله و احراز حداقل کفایت دستاوردهای علمی طبق مصوبات دانشگاه (پیوست ث) موظف است با رعایت ضوابط دانشگاه در حضور داوران از رساله خود دفاع کند». در بند (۵) پیوست (ث) شیوه نامه مزبور «مقاله شرط کفایت دفاع باید در یکی از مجلات علمی ـ پژوهشی با نمایه بین المللی ( ISI ، SCOPUS یا ISC ) و مورد تأیید گروه آموزشی که در فهرست نشریات نامعتبر وزارتین نباشد، در قالب نسخه نهایی به صورت کاغذی یا الکترونیکی (برخط) منتشر شده باشد . همچنین، مقاله ای قابل قبول است که در آن آدرس دانشجو و استاد راهنمای اول، دانشگاه بیرجند (در بخش فارسی تحت عنوان «دانشگاه بیرجند» و در بخش انگلیسی تحت عنوان « University of Birjand » باشد؛ نام نویسنده ای به جز دانشجو و اساتید راهنما و مشاور وی در مقاله گنجانده نشده باشد؛ استاد راهنمای اصلی، نویسنده مسئول بوده و ایمیل دانشگاهی وی در مقاله درج شده باشد. لازم به ذکر است که در صورت اعلام رضایت کتبی از سوی استاد راهنمای اصلی، استاد راهنمای دوم یا اساتید مشاور می توانـد به عنوان نویسنده مسئول مقاله انتخاب گردد. در هر صورت، امکان بررسی مقالاتی که دانشجو در آن ها نویسنده مسئول است، به عنوان مقاله شرط کفایت دفاع و یا مقاله حائز نمره تشویقی وجود ندارد» بند (۵) پیوست (ث) ماده (۴۸) شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند، در قسمتی که ناظر بر درج شرط نویسنده مسئول بودن استاد راهنما در مقالات مستخرج از رساله دکتری است و همچنین در قسمتی که ناظر بر انتشار نسخه نهایی به صورت کاغذی یا الکترونیکی (برخط) می باشد، خارج از حدود اختیارات شورای آموزشی دانشگاه بوده است:

۱ـ مطابق بند (۲۰) ماده (۲) آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی ( Ph.D ) (مصوب جلسه ۸۷۱ شورای برنامه ریزی و آموزش عالی وزارت علوم مورخ ۱۳۹۴/۱۱/۲۴)، استاد راهنما «یکی از اعضای هیأت علمی دارای مدرک دکتری تخصصی است که مسئولیت راهنمایی دانشجو را در طول دوره دکتری به عهده دارد.» همچنین مطابق بند (۱۷) ماده (۲) آیین نامه مذکور، رساله عبارت است از «گزارش مکتوب حاصل از یک فعالیت پژوهشی دانشجوی دوره دکتری تخصصی است که در یک زمینه مشخص از یک رشته تحصیلی و با راهنمایی استاد/استادان راهنما و استا/استادان مشاور تدوین می شود.»

۲ـ ماده (۱۹) آیین نامه آموزشی دوره دکتری (مصوب وزارت علوم) در مقام بیان نحوه دفاع از رساله دکتری و شرایط آن است و سکوت این ماده در خصوص این که چه کسی نویسنده مسئول باشد، متضمن جواز نویسنده مسئول بودن استاد راهنما نبوده و باید آن را در پرتو اصول کلی حقوق عمومی نظیر اصل عدم صلاحیت و اصل برابری و منع تبعیض تفسیر کرد؛ چرا که اصل بر عدم صلاحیت استاد راهنما برای نویسنده مسئول بودن مقاله است و خلاف آن نیاز به تصریح دارد . لذا درج شرط نویسنده مسئول بودن استاد راهنما، توسعه دامنه شمول حکم مندرج در ماده (۱۹) آیین نامه یاد شده است.

۳ـ مطابق ماده (۲۲) آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی ( Ph.D ) چنانچه دانشجو در حین تدوین رساله اقدام به تخلف علمی (دستبرد ادبی، جعل، تقلب، رونوشت برداری) کند و این موضوع طبق شیوه نامه مصوب مؤسسه برای مؤسسه اثبات شود، مطابق با قوانین و آیین نامه ها و دستورالعمل های مصوب اقدام خواهد شد. همچنین بر اساس تبصره ذیل این ماده «احراز و اثبات تخلف علمی دانشجو پس از اتمام رساله منجر به ابطال مدرک تحصیلی وی خواهد شد» که این ماده نشان دهنده عواقب رعایت نکردن اخلاق در پژوهش برای دانشجو است.

۴ـ مستنبط از ماده (۳) قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸ و اصلاحی ۱۳۸۹، مقاله مستخرج از پایان نامه، اثر حقوقی مستقلی است که پدید آورنده آن دانشجو است و مالک فکری آن محسوب می شود و استاد راهنما صرفاً وظیفه نظارت بر آن را دارد.

۵ ـ قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی مصوب ۱۳۹۶/۵/۳۱، در مقام بیان عمل مجرمانه تقلب در تهیه آثار علمی و مجازات آن بوده و به هیچ عنوان متضمن الزام و اجبار دانشجویان به ذکر نام استاد راهنما به عنوان نویسنده مسئول در مقالات مستخرج از پایان نامه نبوده است .

۶ ـ مصوبه مذکور در اسفند ماه ۱۳۹۷ به تصویب رسیده و آن را عطف به ماسبق نموده و در خصوص دانشجویان ورودی سال های قبل از ۱۳۹۷ نیز اجرا می شود و مقالاتی که واجد ویژگی فوق الذکر نباشند، پذیرفته نمی شود و اجازه دفاع به ایشان نمی دهد.

۷ـ تبصره (۱) ماده (۱۱) شیوه نامه نظارت بر اجرای دوره دکترای آموزشی ـ پژوهشی مصوب سال ۱۳۹۴ دانشگاه علامه طباطبایی، مبنی بر الزام دانشجو به درج نام استاد راهنما به عنوان «نویسنده مسئول» در مقالات مستخرج از رساله دکتری، مطابق رأی شماره ۸۳۹ مورخ ۱۳۹۸/۵/۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است.

۸ ـ آن قسمت از بند (۵) پیوست (ث) ماده (۴۸) شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند، مبنی بر الزام انتشار مقاله به صورت کاغذی یا الکترونیکی (برخط) که منطبق با ماده (۱۹) آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی ( Ph.D )، می باشد نیز با توجه به رأی شماره ۱۲۸۶ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر قانون و خارج از حدود اختیار وضع شده تشخیص داده شده و ابطال شده است.

بنا به مراتب ماده (۶۰) آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه بیرجند و تبصره ذیل آن مصوب جلسه ششم مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۵ هیأت امناء دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی، مصوبه سی و سوم از پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸، ماده (۱۹) دستورالعمل اجرایی آیین نامه محاسبه واحد معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند، بند (۵) پیوست (ث) ماده (۴۸) شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند، در قسمتی که ناظر بر درج شرط نویسنده مسئول بودن استاد راهنما در مقالات مستخرج از رساله دکتری است مغایر با قوانین یادشده و خارج از حدوداختیارات واضع تشخیص و ابطال آن ها در هیات عمومی (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) از تاریخ تصویب مورد تقاضا می باشد.”

متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:

“الف ـ آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه های بیرجند، صنعتی بیرجند و بزرگمهر قائنات (موضوع مصوبه ششم صورتجلسه هفتمین نشست هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی)

……..

ماده ۶۰: تبدیل به احسن نمودن اموال غیر منقول مازاد بر نیاز مؤسسه به استثنای اموال غیر منقولی که از نفایس و آثار ملی و بناهای تاریخی است از طریق فروش اموال مذکور، صرفاً با تصویب هیأت امنا مجاز است وجوه حاصل از فروش این گونه اموال به حساب درآمد اختصاصی مؤسسه واریز می شود.

تبصره: ارزیابی و تعیین مبنای قیمت اموال غیر منقول قابل فروش با رعایت مفاد تبصره های ۳ و ۴ ماده ۴۲ این آیین نامه انجام می شود. ـ مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس مرکز هیأت های امنا و هیأت های ممیزه دانشگاه بیرجند

ب: دستورالعمل اجرایی آیین نامه محاسبه واحد معادل آموزشی با آخرین اصلاحات مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند

واحد معادل آموزشی که در آیین نامه واحد معادل نامیده می شود به خدمتی اطلاق می شود که ارزش آموزشی آن معادل واحدهای تدریس موظف دانشگاهی باشد چگونگی معادل سازی این گونه خدمات با واحدهای موظف تدریس و نحوه محاسبه آن به منظور تعیین میزان حق التدریس به شرح زیر می باشد:

……

ماده ۱۹: به ازای هر پنچ سال سابقه خدمت قابل قبول عضو هیأت علمی رسمی و پیمانی ماده ۱۱، نیم (۰/۵) واحد از واحد موظف تدریس وی کسر شود.

ج ـ شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند

پیوست ث: شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری

…….

بند۵: مقاله شرط کفایت دفاع باید در یکی از مجلات علمی ـ پژوهشی با نمایه بین المللی ( ISI ، SCOPUS ، یا ISC ) و مورد تأیید گروه آموزشی که در فهرست نشریات نامعـتبر وزارتین نباشد در قـالب نسخه نهـایی به صـورت کاغذی یا الکترونیکی (برخط) منتشر شده باشد. همچنین مقاله ای قابل قبول است که در آن آدرس دانشجو و استاد راهنمای اول، دانشگاه بیرجند (در بخش فارسی تحت عنوان «دانشگاه بیرجند» و در بخش انگلیسی تحت عنوان « University of Birjand ») باشد؛ نام نویسنده ای به جز دانشجو و اساتید راهنما و مشاوره وی در مقاله گنجانده نشده باشد؛ استاد راهنمای اصلی، نویسنده مسئول بوده و ایمیل دانشگاهی وی در مقاله درج شده باشد. لازم به ذکر است که در صورت اعلام رضایت کتبی از سوی استاد راهنمای اصلی، استاد راهنمای دوم یا اساتید مشاور می تواند به عنوان نویسنده مسئول مقاله انتخاب گردد. در هرصورت، امکان بررسی مقالاتی که دانشجو در آنها نویسنده مسئول است به عنوان مقاله شرط کفایت دفاع و یا مقاله حائز نمره تشویقی وجود ندارد. همچنین، دانشجویانی که از فرصت مطالعاتی استفاده می کنند می توانند با موافقت استاد راهنمای اصلی نام استاد پذیرنده خود در دوره فرصت مطالعاتی را در زمره نویسندگان مقاله درج کنند.

د ـ صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸

دستور سی و سوم (موضوع مصوبه کمیسیون دائمی مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۳) الحاق ده هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند

مصوبه: به استناد ماده یک قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، نامه شماره ۹۹/۵/۵۳۳۹ مورخ ۱۳۹۹/۴/۱۷ معاونین اداری و مالی دانشگاه بیرجند و مصوبات هیأت رئیسه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۸، پیشنهاد دانشگاه بیرجند مبنی بر الحاق ده هکتار از زمین های پردیس شوکت آباد دانشگاه به شهرک فرهیختگان با رعایت مفاد مصوبه هشتم از ششمین جلسه هیأت امنای شمال شرق مورخ ۱۳۸۱/۱۱/۲۱، مصوبه هفدهم از دهمین جلسه از دور سوم هیأت امنای شمال شرق مورخ ۱۳۸۳/۱۰/۱۴ و مصوبه سی و پنجم از دومین جلسه از دور دوم هیأت امنای خراسان جنوبی مورخ ۱۳۹۸/۳/۱۱ موضوع واگذاری زمین به اعضای هیأت علمی و کارکنان رسمی، پیمانی و همچنین کارکنان قراردادی با سابقه کار بیش از بیست سال زیر نظر کمیته اجرایی تعیین شده توسط هیأت رئیسه دانشگاه و با شرط موافقت دانشگاه برای نقل و انتقال مطرح و با در نظر گرفتن صرفه و صلاح دانشگاه و رعایت مقررات و قوانین مربوطه و اخذ مجوزهای لازم برای واگذاری زمین توسط دانشگاه مورد موافقت قرار گرفت.”

علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نگردیده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۳۱ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف. اولاً برمبنای ماده ۶۹ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ مقرر شده است که: «کلّیه اراضی، املاک و ابنیه ای که برای استفاده وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی از جمله مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام یا تابع مقررات و قوانین خاص است، به یکی از طرق قانونی تملک شده است و یا به نام آن وزارتخانه، مؤسسه خریداری شده یا می شود، متعلّق به دولت بوده و در اسناد مالکیت آنها نام دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان مالک با حق استفاده وزارتخانه یا مؤسسه مربوط درج می گردد. تغییر دستگاه بهره بردار در هر مورد به عهده هیأت وزیران می باشد…» ثانیاً براساس بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹ که قانون حاکم در زمان تصویب مقرره مطروحه است: «دانشگاه ها، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان هایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و اداری ـ استخدامی ـ تشکیلاتی مصوب هیأت امنا که حسب مورد به تأیید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تأیید رئیس جمهور می رسد، عمل می نمایند…» ثالثاً دسته ای از اموال دانشگاه ها متعلّق به دولت است و صرفاً بهره برداری از آن در اختیار دانشگاه قرار دارد و فروش این اموال نیز با رعایت تشریفات قانونی مربوطه امکانپذیر است و دسته دیگر از اموال دانشگاه ها، مشمول ماده ۵۷ آیین نامه مالی و معاملاتی (اموال متعلّق به دانشگاه و در تملّک آن) بوده و در فروش آنها نیز ضوابط مقرر در بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دائر بر اختیار هیأت های امنا در تصویب امـور مالی، معامـلاتی، اداری، استخـدامی و تشکـیلاتی بدون متابعت از قـوانین و مقـررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی مجری است. بنا به مراتب فوق که در رأی شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۷۴۷ مورخ ۱۴۰۱/۴/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز منعکس شده، اطلاق ماده ۶۰ و تبصره۱ ذیل آن از آیین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه های بیرجند، صنعتی بیرجند و بزرگمهر قائنات (موضوع مصوبه ششم صورتجلسه هفتمین نشست هیأت امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۵) چون شامل هر دو دسته از اموال مذکور می شود، در حدی که متضمن فروش اموال متعلّق به دولت بدون کسب مجوز از هیأت وزیران است، خارج از حدود اختیار مرجع وضع کننده آن و مغایر با قوانین صدرالاشاره بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.

ب. اولاً براساس بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹ که مفاد آن در ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال ۱۳۹۵ نیز تکرار و تنفیذ شـده است: «دانشگاه ها، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان هایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و اداری ـ استخدامی ـ تشکیلاتی مصوب هیأت امنا که حسب مورد به تأیید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تأیید رئیس جمهور می رسد، عمل می نمایند…» و مستنبط از بند قانونی یادشده این است که پیش بینی و تصویب ضوابط ناظر بر اجرای آیین نامه استخدامـی اعضای هیأت علمی از جملـه نحوه تعیین «کسر واحـد موظّف تدریس و ساعت موظّف تحقیق» در صلاحیت هیأت های امنای دانشگاه های سراسر کشور است. ثانیاً در ماده ۲۳ آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری مصوب سال ۱۳۹۰، حداقل واحد موظّف تدریس در مؤسسه برای اعضای تمام وقت و نیمه حضوری، تعیین و به موجب ماده ۲۵ آیین نامه اخیرالذکر نیز واحد موظّف تدریس آن دسته از اعضای هیأت علمی آموزشی که دارای سمت های اجرایی هستند به شرح جدول مندرج در این ماده مشخص شده است و ماده ۲۶ آیین نامه نیز مقرر می دارد که: «میزان کسر واحد موظّف تدریس … سایر سمت های اجرایی … با توجه به واحد موظّف تدریس … رئیس و معاونان مؤسسه حسب مورد توسط هیأت امنا تعیین می شود…» ثالثاً وظایف هیأت رئیسه دانشگاه ها در بند (ج) ماده ۱۰ آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب جلسه ۶۸۴ مورخ ۱۳۸۹/۱۲/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۱۲ مورد احصاء شده و در هیچ یک از موارد فوق، اختیاری دائر بر وضع مقرره درخصوص تعیین معیار برای کسر واحد موظّف تدریسِ اعضای هیأت علمی آموزشی ملاحظه نمی شود و آنچه که از وظایف هیأت رئیسه مندرج در آیین نامه پیش گفته قابل استنتاج است، صرفاً فراهم نمودن بستر مناسب به منظور اجرایی شدن مصوبات هیأت امنا است. بنا به مراتب فوق، ماده ۱۹ دستورالعمل اجرایی محاسبه معادل آموزشی مصوب ۱۳۹۳/۱۱/۱۴ هیأت رئیسه دانشگاه بیرجند مبنی بر کسر نیم واحد از واحد موظّف تدریس به ازای هر پنج سال سابقه خدمت اعضای هیأت علمی، به دلیل اینکه منجر به توسعه دایره شمول مصوبات هیأت امنا شده است، خلاف قوانین فوق الذکر و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.

ج. براساس جزء ۴ بند (ب) ماده ۲ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب سال ۱۳۸۳، تعیین ضوابط، معیارها و استانداردهای علمی مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی، رشته ها و مقاطع تحصیلی با رعایت اصول انعطاف، پویایی، رقابت و نوآوری علمی از مأموریت های اصلی و در حدود اختیارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمینه اداره امور دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی تحت پوشش وزارتخانه یادشده است و در راستای ایفای مأموریت ها و اختیارات فوق، آیین نامه دوره های تحصیلی کاردانی/کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی (ویژه دانشگاه های سطح ۱ و ۲ دولتی) در جلسه شماره ۸۸۹ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۳۰ به تصویب شورای عالی برنامه ریزی آموزشی رسیده است و براساس ماده ۳۴ آیین نامه مزبور مقرر شده است که: «دانشجو پس از تدوین رساله و مشروط بر تأیید استاد/استادان راهنما از حداقل کفایت دستاوردهای علمی (چاپ یک مقاله علمی ـ پژوهشی معتبر و مستخرج از رساله و یا ثبت پتنت خارجی) مجاز است در حضور هیأت داوران از رساله خود دفاع کند» و در عین حال براساس استدلال مصرح در رأی شماره ۱۲۸۶ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، اخذ پذیرش مقاله کفایت می کند. بنا به مراتب فوق، فراز نخست بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ شورای آموزشی دانشگاه که شرط اعلام کفایت دستاوردهای علمی دانشجویان را به ارائه مقالات در نوع خاصی از مجلات (علمی پژوهشی با نمایه بین المللی ISI ، SCOPUS یا ISC ) منوط نموده و از سوی دیگر چاپ و انتشار مقاله را الزامی اعلام کرده است، خارج از حدود اختیار مرجع تصویب کننده آن بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.

د. اولاً به موجب ماده ۳۴ آیین نامه دوره های تحصیلی کاردانی/کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی (ویژه دانشگاه های سطح ۱ و ۲ دولتی) مصوب جلسه شماره ۸۸۹ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۳۰ شورای عالی برنامه ریزی آموزشی: «دانشجو پس از تدوین رساله و مشروط بر تأیید استاد/استادان راهنما از حداقل کفایت دستاوردهای علمی (چاپ یک مقاله علمی ـ پژوهشی معتبر و مستخرج از رساله و یا ثبت پتنت خارجی) مجاز است در حضور هیأت داوران از رساله خود دفاع کند» و در عین حال مستفاد از رأی شماره ۱۲۸۶ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، اخذ پذیرش مقاله کفایت می کند و مستنبط از ماده مذکور این است که مقاله مستخرج از رساله توسط دانشجو نوشته شده و استاد/استادان راهنما صرفاً وظیفه نظارت و راهنمایی جهت اصلاح آن را برعهده دارند. ثانیاً براساس ماده ۱ آیین نامه صدرالذکر، دانشگاه بیرجند می بایست در تدوین و تصویب شیوه نامه اجرایی نظارت بر اجرای مفاد آیین نامه مذکور، چهارچوب قانونی برای اجرای هماهنگ، یکپارچه و صحیح برنامه های آموزشی و مآلاً اصول و ضوابط اصلی دوره دکتری مندرج در آیین نامه را رعایت کند و این در حالی است که آن بخش از مقرره مورد اعتراض که متضمن درج نام استاد راهنمای اصلی به عنوان نویسنده مسئول مقاله بوده، به توسعه دامنه شمول حکم مقرر در ماده ۳۴ آیین نامه دوره های تحصیلی کاردانی/کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی (ویژه دانشگاه های سطح ۱ و ۲ دولتی) منجر شده است. ثالثاً ماده ۳۴ آیین نامه یادشده در مقام بیان نحوه دفاع از رساله دکتری و شرایط آن است و سکوت این ماده درخصوص اینکه چه کسی نویسنده مسئول باشد، مجوزی برای نویسنده مسئول تلقّی کردن استاد راهنما نیست و باید این موضوع را در پرتو اصول کلّی حقوق عمومی از قبیل اصل عدم صلاحیت و اصل برابری و منع تبعیض تفسیر کرد و بدیهی است که اصل بر عدم صلاحیت استاد راهنما برای نویسنده مسئول بودن در مقاله است و خلاف آن نیاز به تصریح دارد. رابعاً مستفاد از ماده ۳ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب سال ۱۳۴۸ با اصلاحات بعدی، مقاله علمی مستخـرج از رساله، اثر حقوقی مستقلی است که پدیدآورنده آن دانشجو بوده و وی مالک فکری آن محسوب می شود و استاد راهنما صرفاً وظیفه نظارت بر آن را برعهده دارد. خامساً قانون پیشگیری و مقابله با تقلّب در تهیه آثار علمی مصوب سال ۱۳۹۶، در مقام بیان عمل مجرمانه تقلّب در تهیه آثار علمی و مجازات آن بوده و از این قانون، الزام دانشجویان به ذکر نام استاد راهنمای رساله به عنوان نویسنده مسئول در مقالات علمی ـ پژوهشی مستخرج از رساله قابل استنتاج نیست. بنا به مراتب فوق، فراز دوم بند ۵ پیوست (ث) ذیل عنوان شیوه تدوین، دفاع و ارزیابی رساله دکتری از شیوه نامه جامع آموزشی دوره های تحصیلی دانشگاه بیرجند مصوب ۱۳۹۷/۱۲/۷ شورای آموزشی دانشگاه که متضمن تعیین استاد راهنما به عنوان نویسنده مسئول است، خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.

هـ. اولاً برمبنای فرازی از ماده ۶۹ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر شده است که: «کلّیه اراضی، املاک و ابنیه ای که برای استفاده وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی از جمله مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام یا تابع مقررات و قوانین خاص است به یکی از طرق قانونی تملک شده است و یا به نام آن وزارتخانه، مؤسسه خریداری شده یا می شود، متعلّق به دولت بوده و در اسناد مالکیت آنها نام دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان مالک با حق استفاده وزارتخانه یا مؤسسه مربوط درج می گردد. تغییر دستگاه بهره بردار در هر مورد به عهده هیأت وزیران می باشد…» ثانیاً براساس ماده ۱۱۴ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی: «کلّیه اموال غیرمنقول وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی متعلّق به دولت است و حفظ و حراست آنها با وزارتخانه یا مؤسسه دولتی است که مال را در اختیار دارد. وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی می توانند با تصویب هیأت وزیران حق استفاده از اموال مزبور را که در اختیار دارند، به یکدیگر واگذار کنند» و برمبنای ماده ۱۱۵ همین قانون نیز فروش اموال غیرمنقول وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی که مازاد بر نیاز تشخیص داده شود به استثنای اموال غیرمنقول مصرح در ماده مذکور بنا به پیشنهاد وزیر م ربوط با تصویب هیأت وزیران و با رعایت سایر مقررات مربوط مجاز است. بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه مالکیت ۱۰ هکتار زمین پردیس شوکت آباد دانشگاه بیرجند موضوع دستور سی و سوم با عنوان الحاق ۱۰ هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند ( موضوع صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی ـ بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸) با توجه به سند مالکیت ابرازی متعلّق به دولت است، بنابراین با لحاظ رأی شماره ۷۴۸ مورخ ۱۴۰۱/۴/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص لزوم رعایت تشریفات قانونی مربوطه در بهره برداری و فروش آن دسته از اموال دانشگاهها که متعلّق به دولت است و با توجه به عدم صلاحیت هیأتهای امناء در این خصوص، دستور سی و سوم با عنـوان الحاق ده هکتار زمین به شهرک فرهیختگان دانشگاه بیرجند موضوع صورتجلسه پنجمین نشست عادی از دور دوم هیأت امنای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی استان خراسان جنوبی ـ بیرجند مورخ ۱۳۹۹/۴/۲۸ مغایر با قوانین فوق الذکر بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می شود.

این رأی براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۰/۲/۱۴۰۲ ) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری