رای شماره ۱۸۹۴۶۲۳ هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با موضوع: بندهای (الف) و (ر) ماده یک تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمران و توسعه شهری، بند ۲ ماده ۳ ذیل جدول محاسبه عوارض بر پروانه ساختمانی در حدتراکم پایه (تک واحدی) و بند ۱ توجه موارد ذیل در کلیه تعرفه های عوارض سال ۱۴۰۱ لازم الرعایه می باشد

هیات تخصصی شوراهای اسلامی

* شماره پــرونـــده: هـ ع/۰۲۰۰۰۵۶

شماره دادنامه سیلور: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۸۹۴۶۲۳ تاریخ: ۱۴۰۲/۰۷/۲۴

* شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

*طرف شکایت: شورای اسلامی شهر آران

*موضوع شکایت و خواسته: بندهای (الف) و (ر) ماده یک تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمران و توسعه شهری، بند ۲ ماده ۳ ذیل جدول محاسبه عوارض بر پروانه ساختمانی در حدتراکم پایه (تک واحدی) و بند ۱ توجه موارد ذیل در کلیه تعرفه های عوارض سال ۱۴۰۱ لازم الرعایه می باشد

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان بازرسی کل کشور به خواسته بندهای (الف) و (ر) ماده یک تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمران و توسعه شهری، بند ۲ ماده ۳ ذیل جدول محاسبه عوارض بر پروانه ساختمانی در حدتراکم پایه (تک واحدی) و بند ۱ توجه موارد ذیل در کلیه تعرفه های عوارض سال ۱۴۰۱ لازم الرعایه می باشد به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :

ماده۱: عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمران و توسعه شهری

الف ـ مالکین کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرح های توسعه و تعویض و اصلاح معابر و میادین در بر معابر و میادین اصلاح شده قرار می گیرند می بایست علاوه بر کلیه عوارض متعلقه عوارضی معادل یک پنجم ارزش افزوده ملک بر اساس نظریه کارشناسی به شهرداری پرداخت نمایند.

ر ـ در صورتیکه در طرح هادی کاربری اراضی واقع در محدوده خدماتی شهر که در طرح جامع و تفصیلی دارای کاربری تعریف شده می باشند، تغییر یابد اراضی تغییر کاربری داده شده مشمول عوارض ارزش افزوده به شرح ذیل میگردد.

ر/۱ـ اراضی که در طرح هادی دارای کاربری غیر مسکونی بوده و در طرح جامع و تفصیلی به مسکونی تغییر کاربری داده شده باشد بازاء هرمترمربع به میزان (۱۰) برابر ارزش منطقه ای مصوب بعنوان عوارض ارزش افزوده از مالک دریافت خواهد شد.

ر/۲ـ اراضی که در طرح هادی دارای کاربری غیر مسکونی بوده و در طرح جامع و تفصیلی به تجاری تغییر کاربری داده شده باشند بازاء هر مترمربع به میزان (۲۵) برابر ارزش منطقه ای مصوب بعنوان عوارض ارزش افزوده از مالک دریافت خواهد شد.

ر/۳ـ اراضی که در طرح هادی دارای کاربری مسکونی بوده و در طرح جامع و تفصیلی به تجاری تغییر کاربری داده شده باشد بازاء هر مترمربع به میزان (۲۰) برابر ارزش منطقه ای مصوب بعنوان عوارض ارزش افزوده از مالک خواهد شد.

ماده۳ـ عوارض بر پروانه ساختمانی در حد تراکم پایه (تک واحدی)

۲ـ قیمت منطقه ای عبارت است از قیمت ارزش معاملاتی عرصه و اعیان املاک (سال ۱۴۰۱) که توسط شهرداری تهیه و توسط شورای شهر تصویب شده است.

۱ـ با توجه به دادنامه شماره ۵۸۷ مورخ ۱۳۸۳/۱۱/۲۵ و همچنین دادنامه شماره ۴۸ مورخه ۱۳۸۵/۲/۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پس از وصول جرائم ساختمانی به نرخ زمان تخلف عوارض متعلقه به نرخ روز محاسبه خواهد شد.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

۱ـ ابطال: ابطال بند ۲ ماده ۳

شورای اسلامی شهر اقدام، تصویب و ابلاغ دفترچه قیمت ارزش معملاتی عرصه و اعیان املاک جهت اجراء به شهرداری نموده است درحالی که شورای اسلامی مستند به تبصره ۱۱ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری اجازه تصویب آئین نامه ارزش معاملاتی ساختمان را دارند لذا مصوبه مغایر با ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم و ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت می باشد.

۲ـ ابطال بند و ماده ۱ فصل دوم

الف: مصوبه مغایر با ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت می باشد.

ب: به موجب رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۱۸۴۷ مورخ ۹۷/۹/۲۰ اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از طرح تفصیلی باطل شده است.

۳ـ جزء ۱ مندرج در ذیل ماده ۲ صفحه ۸

الف: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه ۱۳۰ الی ۱۳۶ مورخ ۱۴۰۰/۱/۱۷ با این استدلال که عوارض موضوع مصوبه کاشان سالانه بوده و عدم پرداخت آن موجبی برای وصول در زمان پرداخت با نرخ جدید نمی باشد

حکم به ابطال تبصره ۵ تعرفه ۱۳۴ شورای اسلامی شهر کاشان را نموده است.

۴ـ بند ب ماده ۱ فصل دوم دفترچه عوارض

الف: به موجب تبصره ۶ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری کلیه مالکین مکلف به رعایت بر اصلاحی می باشند در صورت تخلف موضوع به کمیسیون ماده ارجاع خواهد شد.

ب: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره ۳۱ مورخ ۹۷/۱/۲۱ اخذ عوارض چند برابر بعد از ابقاء اعیانی را ابطال نموده است.

۵ ـ بند د ماده ۱ فصل دوم دفترچه عوارض

الف: مصوبه مغایر با تبصره الحاقی بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری می باشد.

ب: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه ۳۸۲ مورخ ۹۶/۴/۲۷ اخذ عوارض در کاربری مرتب را ابطال نموده است.

۶ ـ بند الف ماده ۱ فصل دوم دفترچه عوارض

الف: به موجب رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۱۸۴۷ مورخ ۹۷/۹/۲۰ اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح تفضیلی جدید ابطال شده است.

با عنایت به مراتب مذکور ابطال مصوبات مورد شکایت مورد استدعاست

* خلاصه مدافعات طرف شکایت:

شورای اسلامی شهر آرادان دفاعی ننموده است.

هیأت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بـررسی و انجام مشاوره بـه اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه بـه شرح ذیل مبادرت به صدور رأی می نماید.

*رأی هیات تخصصی شوراهای اسلامی:

۱ـ طبق بند ۱۶ ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ با اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهر محسوب شده است . و در تبصره یک ماده «۵۰» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ و اصلاحات بعدی سال ۱۴۰۰ وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است و در بند « ب » رای شماره ۷۹ مورخ ۱۳۹۵/۲/۲۱ هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض صدور پروانه های ساختمانی در تراکم پایه و مازاد بر تراکم مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردیده است.

۲ـ در بند ۴ ماده ۲۲ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر گردیده است: « عوارض ناشی از تغییر کاربری و فروش تراکم به اقساط پنج تا ده ساله از شروع بهـره برداری توسط سرمایه گذاران به شهرداری مربوطه پرداخت خواهد شد. » همچنین و در آراء هیأت عمومی از جمله رأی شماره ۱۳۰۸ ـ ۹ / ۵ / ۱۳۹۷ مصوبات شوراهای اسلامی در وضع عوارض برای ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص داده نشده است.

۳ـ به موجب تبصره ۱۱ ماده صد قانون شهرداری ها، تصویب آئین نامه ارزش معاملاتی ساختمان بعد از پیشنهاد شهرداری از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهرها است و سالی یکبار هم قابل تجدیدنظر است و ارزش معاملاتی مندرج در ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم مربوط به مالیات بوده و ارتباطی به ارزش معاملاتی ساختمان ندارد تا ناسخ تبصره یازده ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها باشد و در آراء هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۱۹۴ مورخ ۱۳۸۵/۳/۲۸، تصویب آئین نامه ارزش معاملاتی توسط شوراهای اسلامی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است.

۴ـ اخذ عوارض یوم الاداء می باشد و پرداخت جریمه کمیسیون ماده صد براساس ارزش معاملاتی سال وقوع تخلف نافی وصول عوارض برمبنای محاسبه زمان پرداخت نمی باشد . به نحوی که محاسبه و اخذ عوارض دیوان (عوارض بعد از ابقاء اعیانی کمیسیون ماده صد) بر مبنای سال وقوع تخلف ساختمانی موجب تشوق به تخلفات ساختمانی خواهد شد. همچنین به موجب دادنامه شماره ۱۹۱۳ مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۱۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض صدور پروانه ساخت برای بناهای احداثی ابقاء شده در کمیسیون ماده صد به نرخ زمان پرداخت مورد تایید قرار گرفته است.بنابراین بندهای (الف) و (ر) ماده یک تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمران و توسعه شهری، بند ۲ ماده ۳ ذیل جدول محاسبه عوارض بر پروانه ساختمانی در حدتراکم پایه (تک واحدی) و بند ۱ توجه موارد ذیل در کلیه تعرفه های عوارض سال ۱۴۰۱ لازم الرعایه می باشد. مصوب شورای اسلامی شهر آرادان تعرفه سال ۱۴۰۱ مـغایر قانون و خارج از حـدود اختیارات قانونی نبوده و به اسـتناد مواد ۱۲ و ۸۴ قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی سال ۱۴۰۲ رأی بـه رد شکایت صادر می شود. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

رئیس هیأت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ـ رحمان پیوست